TBMM Dijital Mecralar Komisyonu, AK Parti Giresun Milletvekili Nazım Elmas başkanlığında toplandı. Komisyonun gündeminde, dijital ortamda çocukların maruz kaldığı riskler ve bu alanda yapılması planlanan düzenlemeler vardı. Toplantının açılışında konuşan Elmas, internet ve sosyal medyanın çocuklar üzerindeki etkisine dikkat çekerek bu alanın artık ciddi bir güvenlik boyutu taşıdığını vurguladı. Açıklamasında, çocukların dijital dünyada karşılaştığı tehlikeleri şöyle aktardı:
"Hayatın her alanını etkileyen internet ve özellikle sosyal medyanın yükselişi yetişkinlerin olduğu gibi çocukların hayatlarını da büyük ölçüde etkileyen bir faktör haline gelmiştir. Öncelikle çocukların dijital dünyayla erken yaşta tanışmaları, sosyal medyanın onların yaşam biçimini derinden etkilemesine sebep olmaktadır. Çocuklar da dahil olmak üzere kullanıcıların dikkatini çekme ve daha fazla zaman geçirmelerini sağlama amacına yönelik olarak tasarlanmış dijital dünya, daha geniş kullanıcı kitlelerine ulaşabilen çevrimiçi deneyimi de içinde barındırmaktadır. İnternet ve dijital ortam her zaman çocukların haklarını .güvenliğini ve sağlıklı bir biçimde yetişmelerini dikkate alarak tasarlanmadığından çocukların yasa dışı veya zararlı içeriklere maruz kalma riskini de bünyesinde barındırmaktadır. Çocukların çevirim içi tehlikelere. bir diğer ifadeyle zararlı içeriklere maruz kalmalarınıı yanında bir diğer önemli sorun da çocuklarda bağımlılık gelişmesi olmuştur" dedi.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, komisyonda yaptığı sunumda ailelerin ve çocukların dijital dünyada desteklenmesi için yürütülen çalışmaları anlattı. Bakan, aile bireylerinin dijital araçları bilinçli kullanmasını hedefleyen stratejilere değinirken, sürecin merkezinde çocukların güvenliği olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı:
"Dijitalleşme sürecinde ailenin desteklenmesi hedefimiz doğrultusunda aile bireylerinin dijital araçları doğru ve bilinçli kullanmalarına yönelik çalışmalar yürütüyoruz. Aile odaklı dijitalleşme stratejileri, farkındalık kampanyaları ve çocuk dostu içeriklerin yaygınlaştırılması ise eylem planımızın temel hedeflerini oluşturuyor. Diğer yandan Türkiye Çocuk Hakları Strateji Belgesi ile dijital ortamda çocukların haklarını koruyan politikalar hayata geçiriyoruz. Geçtiğimiz yıl gerçekleştirdiğimiz Dijital Bağımlılık ve Aile Çalıştayı, bu alandaki sorunlara çözüm üretmek için bizlere önemli veriler sağladı. Bu çalıştayda alanında uzman olan isimlerin yanında ebeveynleri ve çocukları da dinledik. Onların deneyimleri ve sahadan gelen gözlemler; dijital dünyanın aile yapısı üzerinde ne denli güçlü bir etkisi olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Diğer yandan Çocuk için Dost Uygulamalar, yani DUY ihbar platformuyla çocuklar için güvenli bir dijital alan oluşturuyoruz" diye konuştu.
Bakan Göktaş, sosyal medya çalışma grubunun tespit ettiği zararlı içeriklere yönelik yapılan müdahalelerin önemine dikkat çekerek çocukların filtrelenmemiş ağır içeriklere maruz kaldığını belirtti ve durumu şu sözlerle aktardı:
"Bugüne kadar 2 bin 819 içerik hakkında işlem yaptık. Yaptığımız incelemelerde bazı platformlarda 18 yaş altı çocukların zorbalık, şiddet, cinsel istismar, ensest, intihar ve madde bağımlılığı gibi ağır içeriklere hiçbir filtre olmadan maruz kaldığını tespit ettik. Türkiye’de içeriklerle ilgili şikayetlerimizi iletecek bir temsilcisi olmayan platformlara erişim engeli istedik. Böyle bir uygulamaya gitmek istemezdik. Karşımızda bir muhatap olsaydı bu konuları onlarla etraflıca ele almak isterdik. Fakat çocuklarımızın sağlıklı bir ortamda büyümelerini sağlamak, zihin dünyalarını temiz tutmak ve zararlı içeriklerden korumak en önemli önceliğimizdir. Temsilcisi olmayan platformlara bu şekilde müdahale etmek zorunda kaldık. Bu anlayışla çalışmalarımızı büyük bir ciddiyetle sürdürmeye devam edeceğiz" dedi.
Göktaş, dünyada da dijital güvenlik konusunda sert adımlar atıldığını hatırlatarak, özellikle sosyal medya yaş sınırlamalarına ilişkin yeni düzenlemeleri örnek gösterdi. Uluslararası gelişmelere değinirken şunları söyledi:
"Önümüzdeki günlerde Eylem Planımızın detaylarını kamuoyuyla paylaşacağız. Ayrıca çocukların dijital güvenliğini desteklemek üzere 'Çocuklar Güvende' web sitesini çok yakında kullanıma açacağız. Bu platformla çocuklara ve ailelerine güvenli içerik ve rehberlik hizmetlerini tek çatı altında topluyoruz. Biz, çocuklarımıza daha güvenli bir dijital dünya sunmak istiyoruz. Son dönemde dünyada yapılan internet düzenlemeleri, sınırsız özgürlük anlayışından platformların sorumluluğunu esas alan bir yaklaşıma doğru değişiyor. Çünkü sosyal medya, artık sadece bir iletişim aracı değil. Çocukların psikososyal gelişimini yönlendiren güçlü bir yapı haline geldi. Bu anlamda bugün birçok ülke, çocukları dijital ortamda karşılaşabilecekleri risklerden korumak için ciddi tedbirler alıyor. Avustralya en çok gündeme gelen ülkelerden biriydi. 16 yaşın altında olan çocukların sosyal medyaya erişimi yasaklandı. Benzer bir yasağın İngiltere’de de gelmesi tartışılıyor. Fransa’da 15, İtalya’da 14, Danimarka’da ve Belçika’da ise 13 yaşından küçük çocuklar ebeveyn izni olmadan hesap açamıyor. Bu alanda ülkemize özgü bir model geliştirmek için geçtiğimiz sene altyapı çalışmalarını başlattık" ifadelerine yer verdi.
Bakan Göktaş, Türkiye’de de çocukları korumaya yönelik yasal düzenlemenin kaçınılmaz hale geldiğini belirterek yeni önerilerinin odağında sosyal medya platformlarına getirilecek yükümlülükler olduğunu vurguladı. Hazırlanan düzenlemeye ilişkin detayları şu sözlerle açıkladı:
"Yürütülen çalışmalar neticesinde dijital medya ve oyun platformlarına dair yasal bir düzenlemenin yapılmasının elzem olduğunu gördüklerini söyleyen Göktaş, "Yasal düzenleme ile yasaklayıcı değil, alanı düzenleyici ve denetleyici bir rol üstlenmek gerekiyor. Bu düzenlemeyle sosyal ağ sağlayıcılarına 15 yaşından küçük çocuklara kesin olarak hizmet sunmama ve hesap açmama yükümlülüğü getirilmesini öneriyoruz. Ve bunu yerine getirirken 'sadece beyana dayalı olmayan' yaş doğrulama mekanizmalarını kullanma yükümlülüğü getirmenin önemli olacağını düşünüyoruz. Çocuk ben 15-16 yaşındayım deyip girmemeli. Bunun kontrolünü dijital platformlar kendileri sağlayabilir. Yeterli nitelikler ve altyapıya sahip olduklarını biliyoruz. Çocukların çevrimiçi güvenliğini artırmak için güçlü ebeveyn denetim araçlarına kolay erişimi temel bir gereklilik olarak görüyoruz. Zararlı içerikler ve çocuklara yönelik reklamlar için etkili filtreleme sistemlerinin kurulmasını tavsiye ediyoruz. Yasa dışı veya çocuklara zararlı içeriklerin mahkeme kararına gerek kalmadan hızlıca kaldırılmasını öneriyoruz. Ayrıca platformların kendi risk analizlerini yaparak bu tür içerikleri tespit edip kaldırmaları için önleyici tedbirler alma yükümlülüğü getirilmesini istiyoruz. Yine veri ihlalleri, yasa dışı veya zararlı içerikler için 7/24 erişilebilir, hızlı işleyen bir şikâyet mekanizmasının oluşturulmasını gerekli görüyoruz. İlgili ağ sağlayıcılara periyodik raporlama yükümlülüğü getirilmesini gerekli görüyoruz. Bu raporların Meclise de sunulmasını önemli görüyoruz" dedi.
