ÖSYM'nin verilerine göre son iki yılda YKS, ALES, KPSS, YDS ve DGS gibi sınavlara başvuran 3 milyondan fazla aday sınav salonuna gitmedi. Bu durum, sınav sistemindeki motivasyon sorunları ve 15 dakika kuralı gibi uygulamaları yeniden gündeme getirdi.
Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), son iki yılda yapılan sınavlara ilişkin çarpıcı veriler açıkladı. Buna göre, YKS, ALES, KPSS, YDS ve DGS gibi merkezi sınavlara başvuran fakat sınav günü salonlara gitmeyen adayların sayısı 3 milyonu geçti.
Verilere göre YKS'ye başvurduğu halde sınava katılmayan aday sayısı, 2023’te 1,3 milyon, 2024’te 600 bin, 2025’te ise 439.536 olarak kayıtlara geçti. KPSS, ALES ve diğer sınavlar da dahil edildiğinde toplam sayı 3 milyonu aşıyor.
Sınav ücretlerini ödeyip sınava girmeyen adayların herhangi bir yaptırımla karşılaşmaması, sistemin işleyişine dair eleştirileri gündeme getirdi. Uzmanlar, bu durumu şu nedenlerle açıklıyor:
Kariyer hedeflerinde belirsizlik
Son anda sınav stresine yenik düşme
Planlama ve zamanlama sorunları
Yetersiz danışmanlık ve yönlendirme
15 dakika kuralı yeniden gündemde
Sınavlara zamanında geldiği halde “15 dakika kuralı” nedeniyle salona alınmayan adayların olup olmadığı da tartışma konusu oldu. Özellikle KPSS ve ALES gibi sınavlarda bu kurala takılan adaylar, TBMM gündemine dahi taşındı. Ancak ÖSYM, kuralda esneklik olmayacağını vurguluyor.
ÖSYM açıklamasında, “Sınav binasına sınav saatinden en geç 15 dakika önce gelinmelidir. Bu kural, sınavın gizliliği ve güvenliği için konulmuştur” dedi.
Sınav öncesi adayların sıkça yaşadığı bir diğer sorun da sınav salonuna alınmayan kişisel eşyalar. ÖSYM, kolye, küpe, yüzük ve benzeri aksesuarların yanı sıra elektronik cihazların kesinlikle yasak olduğunu vurguladı. Adaylardan gelen “emanet dolabı” talepleri ise reddedildi.
“Sınav binalarında hiçbir şekilde emanet eşya kabul edilmemektedir.”
3 milyon kişinin sınavlara başvurup katılmaması yalnızca bireysel değil, aynı zamanda kamusal anlamda da ciddi bir kaynak israfına neden oluyor. Ortalama 100 ila 500 TL arasında değişen sınav ücretleri boşa giderken, bu durum eğitim ve sınav sisteminin yeniden yapılandırılması gerektiğini gösteriyor