Anayasa Mahkemesi (AYM), bireysel başvuru hakkının yürürlüğe girdiği 23 Eylül 2012 tarihinden 30 Haziran 2025’e kadar toplam 686.484 bireysel başvuru aldığını açıkladı. Bu başvurulardan 573.180’i karara bağlanırken, 113.304 başvuru ise hala derdest durumda. Bu verilere göre, Yüksek Mahkeme’nin başvuruları karşılama oranı %83,5 olarak gerçekleşti.
En çok ihlal başvurusu: "Makul Sürede Yargılanma Hakkı"
Yargı süreçlerinin uzunluğu, bireysel başvuruların önemli bir bölümünü oluşturdu. 80.884 başvuruya ilişkin ihlal kararları istatistiklerine göre, Makul sürede yargılanma hakkı; 56.443 başvuru. Adil yargılanma hakkı; 7.587 başvuru. Mülkiyet hakkı; 5.813 başvuru. İfade özgürlüğü; 4.552 başvuru. Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı; 1.548 başvuru. Kötü muamele yasağı; 1.114 başvuru. Özel hayatın gizliliği ve aile hayatına saygı hakkı; 1.976 başvuru. Kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı; 897 başvuru. Yaşam hakkı; 300 başvuru. Sendika hakkı; 218 başvuru. Eğitim hakkı; 50 başvuru. Seçme ve seçilme hakkı; 18 başvuru. Din ve vicdan özgürlüğü; 13 başvuru. Suç ve ceza kanuniliği ilkesi; 60 başvuru. Örgütlenme özgürlüğü; 90 başvuru. Bireysel başvuru hakkına ilişkin doğrudan başvuru; 5 başvuru. Hükmün denetlenmesini talep etme hakkı; 1 başvuru gerçekleşti.
Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru sistemi nedir?
Bireysel başvuru, kişilerin temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiğini düşündüklerinde, Anayasa Mahkemesi’ne doğrudan başvurabilmelerini sağlayan bir yasal yoldur. 2012 yılında hayata geçen bu sistem, Türkiye'de hak arama özgürlüğünün güçlenmesine önemli katkı sağlamıştır.