Kayseri’nin Develi ilçesinde yer alan, ismi ile de dikkat çeken Tombak Mahallesi’nin geçmişten bugünlere gelen ilginç hikâyesi dikkat çekiyor.
Tombak Mahallesi’nin ismi nereden geliyor?
Develi’ye bağlı olan Tombak Mahallesi, ismiyle bile merak uyandırıyor. Mahallenin adı geçmişte "Eski Tombak" olarak anılırken, zamanla bugünkü halini almıştır. Rivayetlere göre bölgede mağaralarda yaşayan halk, düz ova şeklindeki arazide birileri geldiğinde "Kim geliyor?" anlamında "tanıbak!" diye seslenirmiş. Bu söylem zamanla evrilerek Tombak adını oluşturmuş. Diğer bir iddiaya göre ise mahallenin adı, bakır işçiliğiyle bilinen Tombak sanatından geliyor.
Tombak sanatı nedir?
Tombak sanatı, bakır ve bakır alaşımlı objelerin altın ve cıva amalgamı kullanılarak kaplanması işlemine verilen isimdir. Bu teknikle elde edilen altın kaplama ürünlere tombak denir. Osmanlı döneminde yaygın olan bu sanat dalının, mahallenin tarihsel kimliğiyle bağlantılı olabileceği düşünülüyor.
Mağaralardan taşınan bir mahalle
Mahallenin ilk yerleşim yerinin Yukarı Tombak adı verilen bölgede olduğu biliniyor. Burada, geçmişte insanların yaşadığı mağara ve ilkel yaşam alanlarına ait izler hâlâ mevcut. Ancak doğal afet riski taşıyan bu yapılar zamanla çökmüş ve mahalle bugünkü yerine taşınmak zorunda kalmıştır. Yeni yerleşim yeri, eski yaşam alanına oldukça yakındır.
Nüfusta düşüş var
Tombak Mahallesi, Kayseri il merkezine 93 kilometre, Develi ilçe merkezine ise sadece 6 kilometre uzaklıkta bulunuyor. 1965 ile 2000 yılları arasında mahallenin nüfusu 300-400 kişi arasında değişirken, günümüzde bu sayı 200’ün altına gerilemiş durumda. Bu düşüş, kırsal alanlardan kent merkezlerine yönelen göç hareketleriyle ilişkilendiriliyor.
Yöresel lezzetleriyle öne çıkıyor
Tombak Mahallesi sadece tarihiyle değil, yöresel mutfağıyla da dikkat çekiyor. Bölge halkının nesiller boyu aktardığı bazı özgün yemekler şunlardır:
Pırtımpırt (Tetri): Kurutulmuş üzüm yaprağı ile çeşitli bakliyatların birleşiminden oluşan geleneksel bir yemektir.
Dolaz: Ev yapımı nişasta, pekmez ve su karışımının kısık ateşte kaynatılmasıyla hazırlanır. Üzerine eritilmiş tereyağı eklenerek servis edilir.
Bu yemekler, Anadolu’nun köklü kültürünün birer yansıması olarak günümüzde de yaşatılmaktadır.
Tombak Mahallesi, her ne kadar nüfus bakımından küçülmüş olsa da, tarihi kökleri, doğal yapısı, kültürel zenginlikleri ve yöresel değerleriyle varlığını sürdürüyor. Mağara yaşamından modern köy hayatına uzanan bu mahalle, Kayseri’nin göz ardı edilen tarihi noktalarından biri olarak dikkat çekiyor.