Türkiye dizi ve sinema sektöründe dikkat çeken bir dönüşüm yaşanıyor. Özellikle cesur sahnelerle ilgili sıkça tartışma konusu olan yapımlar, artık daha hassas bir denetim ve planlama sürecine tabi olacak. “Yakınlık koordinatörlüğü” adı verilen yeni uygulama sayesinde oyuncular, istemedikleri müstehcen sahnelerde yer almak zorunda kalmayacak.
Oyuncular için güvence
Yurt dışında uzun süredir uygulanan sistem, artık Türkiye'de de yaygınlaşıyor. Yakınlık koordinatörleri, özellikle temas içeren sahnelerde oyuncuların sınırlarını korumayı amaçlayan bir rehberlik ve gözetim görevi üstleniyor.
Amerika’da bu alanda eğitim almış Ece Türkmut Dere, Türkiye’ye dönerek çeşitli yapımlarda görev almaya başladı. Yapımcılar, yönetmenler ve oyuncular, uygulamadan oldukça memnun. Set ortamında yaşanabilecek gerginliklerin önüne geçildiği gibi, zaman kayıpları da minimuma indiriliyor.
Habertürk yazarı Mehmet Çalışkan, bu gelişmeyle ilgili şunları aktardı:
“Yönetmen, kendi istediği ancak oyuncunun rahatsızlık duyduğu sahneleri koordine edebiliyor. Oyuncular ise istemedikleri sahneleri çekmek zorunda kalmıyor. Bu da set ortamını daha sağlıklı hâle getiriyor.”
Beren Saat örneği gündemde
Yeni uygulamanın önemini vurgulayan örneklerden biri de ünlü oyuncu Beren Saat’in geçmişte yaşadığı olay oldu. 2010 yapımı Gecenin Kanatları adlı filmde rol alan Saat, o dönem istemediği görüntülerin filme eklendiğini belirterek yapımcılarla mahkemelik olmuştu.
Beren Saat’in mahkemede verdiği ifadelere göre, sahne çekimi sırasında sadece sırtının çekileceği söylenmişti. Ancak sette yerleştirilen aynalar sayesinde, farkında olmadan başka açılardan da görüntülendiğini ifade eden Saat, şöyle demişti:
"Tam olarak tuzağa düşürüldüm. Bu sahne için bana başrol erkek oyuncuyla bir yakınlaşma sahnesi çekilecek, belden yukarısı çıplak olacak ama sadece sırtımı çekeceklerini söylemişlerdi. Meğer yan tarafa ayna koymuşlar. Rol heyecanı içinde fark edemedim. Hiç istemediğim görüntüleri kaydetmişler. Bunların kullanılmasına izin vermemiştim"
Temas içeren her türlü sahneye müdahale
Yakınlık koordinatörleri sadece cesur sahnelerde değil, oyuncuların fiziksel temasa geçtiği her sahnede görev alıyor. Sarılma, tokalaşma ya da benzeri temaslarda bile oyuncuların sınırlarına saygı gösterilmesi için çalışmalar yürütülüyor.
Yeni uygulama, oyuncuların hem fiziksel hem de psikolojik güvenliğini ön planda tutmayı hedefliyor. Uzmanlara göre bu sistem, Türkiye’de dizi ve film sektörünün daha etik bir yapıya kavuşması açısından büyük bir adım.
Sektörde yeni standartlar belirleniyor
Yakınlık koordinatörlüğü sayesinde, setlerde yaşanabilecek sınır ihlalleri önlenirken, sahneler de daha planlı ve kontrollü bir şekilde çekiliyor. Böylece hem oyuncular hem de yapımcılar için güvenli ve profesyonel bir çalışma ortamı oluşturulmuş oluyor.
Türkiye’de yeni yeni yaygınlaşmaya başlayan bu sistemin, önümüzdeki dönemde daha fazla yapımda yer alması ve sektörün etik standartlarını yukarı taşıması bekleniyor.