Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasasının yürürlüğe girmesiyle milyonlarca kişi yıllar süren bekleyişin ardından emeklilik hakkına kavuştu. Ancak 8 Eylül 1999 sonrasında sigorta girişi yapılanlar bu düzenlemenin dışında kaldı. Bu da kamuoyunda büyük bir adaletsizlik algısına neden oldu. Aradaki birkaç gün ya da haftalık fark, binlerce vatandaş için emekliliği yıllar ileriye taşıdı. Şimdi ise gözler “Mini EYT” olarak anılan yeni bir erken emeklilik modeline çevrildi.
1999 sonrası sigortalılar için yeni umut
Yeni düzenlemenin 1999 ile 2008 yılları arasında sigortalı olanları kapsayabileceği konuşuluyor. Kapsamı EYT kadar geniş olmasa da, belirli şartları yerine getirenlerin erken emeklilik şansı doğabilir. Bu gruptaki vatandaşlar için yaş şartı kısmen esnetilebilir ya da tamamen kaldırılabilir. Sistem, prim gününü dolduranlara öncelik verebilir. Emekliliğe birkaç yıl kalanlar için özellikle avantajlı bir model olabilir.
Uzmanlar tarih verdi: 2027 seçim süreci belirleyici olabilir
SGK eski Başmüfettişi İsa Karakaş, Mini EYT’nin siyasi bir kararla hayata geçebileceğini belirtti. 2027 genel seçimlerinin bu konuda kritik olduğunu ifade eden Karakaş, seçmen taleplerinin hükümet politikalarını etkileyebileceğini söyledi. Kamuoyu baskısı arttıkça düzenlemenin yasalaşma ihtimali de güçleniyor. Siyasetin nabzı, erken emeklilik isteyen vatandaşların talepleriyle birleşebilir. Bu da 2027’ye kadar yeni bir EYT modelini gündeme taşıyabilir.
Kademeli yaş indirimi, prim tamamlama ve çalışma süresi kriteri öne çıkıyor
Kulislerde konuşulan formüllere göre, yaş indirimi en güçlü ihtimallerden biri. Örneğin 2000 yılında işe başlayan biri için emeklilik yaşı 60’tan 56’ya düşebilir. Ayrıca, prim gününü doldurup yaş bekleyenler için yaş şartı tamamen kalkabilir. Uzun süre kesintisiz çalışan ve sosyal güvenlik sistemine düzenli katkı sağlayan bireyler için de özel avantajlar gündeme gelebilir. İş gücüne katılım süresi, yeni modelin temel ölçütlerinden biri olabilir.
SGK kayıtlarındaki kodlar emeklilik sürecini etkileyebilir
Uzmanlar, Mini EYT gündeme gelse bile SGK hizmet dökümlerinde yer alan bazı kodların hak kaybına yol açabileceği uyarısında bulunuyor. “Ş” kodu (şüpheli hizmet), “K” kodu (kontrollü hizmet) ve “S” kodu (sahte hizmet) gibi tanımlar, kişinin gerçekten çalışıp çalışmadığının SGK tarafından sorgulandığını gösteriyor. Bu tür kodlar nedeniyle başvuru reddedilebilir. Bu yüzden e-Devlet’teki hizmet dökümünün düzenli kontrol edilmesi gerekiyor.