Kayseri’nin Talas ilçesinde 30 Ağustos Zafer Bayramı kapsamında düzenlenen anlamlı bir sosyal deney, vatandaşları hem duygulandırdı hem de düşündürdü. Talas Belediyesi tarafından Osmanlı Kültür Sokağı’nda bulunan Çanakkale’den Cumhuriyet’e 100. Yıl Müzesi önünde gerçekleştirilen deney, Çanakkale Savaşı’nın simge ismi Seyit Onbaşı’nın efsanevi kahramanlığını günümüze taşıdı.
Vatandaşlar Seyit Onbaşı’nın mermisini kaldırmaya çalıştı
Sosyal deneyde, 1915 yılında Seyit Onbaşı'nın sırtlayarak topa sürdüğü 215 kiloluk temsili mermi, vatandaşlara taşımaları için sunuldu. Talas Belediyesi görevlileri, mermiyi müzeye taşımak için vatandaşlardan yardım istedi. Ancak kimse mermiyi yerinden oynatamadı.
Görevli personelin yaptığı açıklama ise duygusal anlar yaşanmasına neden oldu:
“1915’te Çanakkale’de Seyit Onbaşı bu mermiyi tek başına kaldırdı ve namlunun ucuna sürdü. Bu hareket savaşın seyrini değiştirdi"
'Tüylerim diken diken oldu'
Deneye katılan vatandaşlar, yaşadıkları duyguyu kelimelere dökmekte zorlandı. Bazı katılımcılar gözyaşlarını tutamazken, yapılan yorumlar ise sosyal medyada gündem oldu:
“Tüylerim diken diken oldu, anlatmaya gerek yok. Onların bize bıraktığı vatanda sadece rahat yaşıyoruz.”
“Türkiye’de bunu yapabilecek kimse yok, eşim de dahil"
“İman gücüyle tabii ki, başka bir şey değil. Normal şartlarda bu kaldırılamaz"
Seyit Onbaşı kimdir?
Seyit Ali Çabuk, bilinen adıyla Seyit Onbaşı, 1889 yılında Balıkesir’in Havran ilçesinde doğdu. 1909 yılında Osmanlı Ordusu'na katıldı ve I. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Cephesi’nde topçu eri olarak görev yaptı.
18 Mart 1915 tarihinde Rumeli Mecidiye Tabyası’nda yaşanan yoğun bombardımanda cephaneliğe isabet eden mermi sonucu birçok asker şehit oldu. Sadece Seyit Ali ve arkadaşı sağ kaldı. Kaldıraç mekanizması bozulan top için mermiyi sırtlayan Seyit Ali, üç atış yaptı. Üçüncü atışı, İngilizlerin en büyük savaş gemilerinden HMS Ocean’a isabet etti ve gemi boğazın sularına gömüldü.
Bu kahramanlık sonrası kendisine “Onbaşı” unvanı verildi.
Seyit Onbaşı’nın kaldırdığı mermi kaç kiloydu?
Farklı kaynaklarda 276 kg olarak geçen merminin, yapılan tartımlarda aslında 215 kilogram olduğu tespit edilmiştir. Bu fark, Osmanlı döneminde kullanılan “okka” ağırlık biriminden kaynaklanmaktadır. 215 okka, yaklaşık 276 kg'a denk gelir. Gerçek mermi, Çanakkale’deki Mecidiye Tabyası’nda sergilenmektedir.
Çanakkale ruhu unutulmuyor
Talas Belediyesi'nin gerçekleştirdiği bu sosyal deney, hem Seyit Onbaşı’nın kahramanlığını yeni nesillere anlatmak hem de Çanakkale ruhunu yaşatmak amacı taşıyor. Deneyin sonunda duygulanan vatandaşlar, Talas Belediyesi’ne teşekkür ederek, bu tür etkinliklerin tarihi değerlerin unutulmaması açısından büyük önem taşıdığını vurguladı.