OECD verilerine göre Türkiye’de haftalık ortalama çalışma süresi 45,7 saat oldu. Yasal sınır olan 45 saatin aşılmasıyla Türkiye, en çok mesai yapan ikinci ülke oldu. İş Kanunu’na göre günlük en fazla 11 saat, haftalık ise en fazla 45 saat çalışılabiliyor.
Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü’nün (OECD) paylaştığı verilere göre, Türkiye ortalama 45,7 saatlik haftalık çalışma süresi ile en çok mesai yapan ikinci ülke oldu. Listenin en başında ise 47,6 saat ile Kolombiya yer aldı. Bu verilere göre Türkiye’de benimsenen iş hukuku mevzuatına göre olağan çalışma süresinin en fazla haftalık 45 saat olması belirlenmiş olsa da, yasal olarak belirlenen üst çalışma sınırının aşıldığı görülmektedir.
Yasal çalışma süresi 45 saat
İş Kanunu’na göre Türkiye’de olağan çalışma süresi haftalık en fazla 45 saat olarak belirlenmiştir. Buna göre işçinin haklarını, sağlığını ve iş güvenliğini korumak amacıyla günlük çalışma süresi üst sınırı ise 11 saattir. Yönetmeliklere göre hiçbir sebep fark etmeksizin günlük çalışma saati 11 saati aşamaz.
Ağır işlerde daha kısa süre
Maden işçileri gibi ağır ve tehlikeli işlerde çalışan vatandaşların tabi olduğu mevzuat farklıdır. Bu nedenle haftalık olarak çalışma süreleri daha azdır. Örneğin bir maden işçisinin haftalık maksimum çalışma saati 37,5 saat olarak düzenlenmiştir ve mevzuat uyarınca bu süreler aşılmamalıdır.
Esnek çalışma ve dinlenme hakları
İş Kanunu, belirli koşullarda esnek çalışmaya da izin vermektedir. Bir işçi, haftalık 45 saatlik maksimum çalışma süresini günlük 11 saati aşmamak kaydıyla farklı günlere dağıtabilir. Ayrıca dinlenme süreleri de yasal olarak güvence altına alınmıştır. Bir işçi 7,5 saat çalışıyorsa yarım saat; 7,5 saati aşan sürelerde ise 1 saat dinlenme hakkına sahiptir. Yarı zamanlı çalışanlarda ise 4 saatten az çalışmada 15 dakika, 4-7,5 saat arası çalışmada 30 dakika dinlenme süresi verilmesi zorunludur.
Fazla mesai denetimi
Türkiye’nin ikinci sırada yer aldığı haftalık ortalama 45,7 saatlik çalışma süresine, işçilerin dinlenme için ayrılan süreleri dahil değildir. Bu veriler, işçilerin iş yerinde aslında daha uzun süre geçirdiğini göstermektedir. İşçi haklarına göre yasal süreyi aşan fazla mesaiyle çalıştırılan iş yerlerinin, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve ilgili kurumlarca denetlenmesi gerekmektedir.