Türkiye’de borç ve alacak dengesine ilişkin tartışmalar uzun yıllardır devam ediyor. Özellikle düşük gelirli çalışanların maaşlarından yapılan yüksek oranlı kesintiler, sosyal adalet açısından eleştiri konusu oluyordu. Yeni düzenleme bu alandaki eleştirileri dikkate alarak gelir seviyesine göre kesinti sistemini getirdi. Artık borçlunun eline geçen ücretin tamamı değil, gelir seviyesine uygun bir oranı haczedilebilecek. Bu sayede borçlunun temel yaşamını sürdürebilmesi amaçlanıyor.
Maaş hacizlerinde getirilen yeni oranlara göre, asgari ücretli çalışanların maaşından en fazla yüzde 10 oranında kesinti yapılacak. Geliri asgari ücretin iki katına ulaşanların maaşlarında ise kesinti oranı yüzde 20 olacak. Mevcut sistemde maaşların yüzde 25’ine kadar haciz uygulanabiliyordu. Bu da borçluların geçimini zorlaştırıyordu. Yeni sistem, düşük gelirlilerin daha fazla korunmasını sağlayacak.
Bir diğer önemli değişiklik konut ve temel ihtiyaçların korunmasına yönelik oldu. Borçlunun barınma hakkı ve yaşamını sürdürebilmesi için gerekli eşyalar artık haczedilemeyecek. Bu durum, icra işlemleri sırasında yaşanan mağduriyetleri önemli ölçüde azaltacak. İnsanların barınma hakkı ve asgari yaşam standardı güvence altına alınmış olacak.
Ancak düzenleme sadece koruyucu yönler içermiyor. Alacaklıların haklarını da daha güçlü bir şekilde güvence altına alıyor. Bu kapsamda kripto varlıklar ve menkul kıymetler de haciz kapsamına dahil edildi. Son yıllarda kripto paraların hızla yaygınlaşması, borç tahsilat süreçlerinde önemli bir boşluk yaratıyordu. Artık dijital cüzdanlardaki kripto varlıklar da haczedilebilecek. Bu adım, modern finansal araçların da yasal çerçeveye dahil edilmesi açısından önem taşıyor.
Yeni düzenleme ile birlikte alacaklıların tahsilat yapma imkânları genişletildi. Borçluların saklama ihtimali bulunan menkul kıymetler ve kripto varlıklar da artık icra daireleri tarafından erişilebilecek. Böylece borçluların mal varlıklarını gizlemesi ya da dijital ortamlara aktarması önlenmiş olacak.
İcra ve İflas Kanunu’nda yapılan değişikliklerin hem sosyal hem de ekonomik sonuçları olacak. Sosyal açıdan, borçluların yaşamını idame ettirebilmesi güvence altına alınırken, ekonomik açıdan alacaklıların hakkını alabilmesi kolaylaştırılacak. Bu denge, toplumsal huzur açısından kritik bir rol oynayacak.
Sonuç olarak, yeni icra ve haciz düzenlemesi, hem borçlunun hem de alacaklının menfaatlerini dikkate alan bir sistem sundu. Gelir seviyesine göre kesinti, temel ihtiyaçların korunması ve kripto varlıkların kapsama alınması ile birlikte borç tahsilatı daha modern, daha adil ve daha sürdürülebilir hale getirildi.