Kansızlık, tıbbi adıyla anemi, kandaki kırmızı kan hücrelerinin veya hemoglobinin yetersiz olması durumudur ve en yaygın kan hastalıklarından biridir. Halsizlik, yorgunluk, nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösteren bu sorun, çevremizde sıkça karşılaştığımız bir sağlık problemidir. Ancak doğru beslenme ve doktor kontrolüyle kansızlıkla mücadele etmek mümkündür.
Kansızlığa Neden Olan Besinler
Kansızlıkla mücadele edenlerin bazı besinlerden ve alışkanlıklardan uzak durması gerekir. Çay, demir emilimini engelleyerek kandaki demir oranını azaltabilir. Yemekle birlikte veya hemen sonra içilen çay, besinlerdeki demir ve C vitamininin vücut tarafından kullanılmadan atılmasına yol açar. Gazlı içecekler de demir eksikliğini tetikler ve kansızlık çekenleri olumsuz etkiler. Ayrıca, sigara ve alkol tüketimi, demir emilimini bozarak kansızlığı ağırlaştırabilir. Bu nedenle, bu maddelerden uzak durmak ve beslenme düzenini buna göre şekillendirmek önemlidir.
Kansızlığın Belirtileri
Kansızlık, günlük yaşamı etkileyen çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Halsizlik, yorgunluk ve güçsüzlük hissi en yaygın belirtilerdir. Nefes darlığı, çarpıntı, soluk cilt, baş dönmesi ve soğuğa karşı hassasiyet de sıkça görülür. Kansızlık türleri (demir eksikliği, B12 eksikliği veya folik asit eksikliği) belirtileri ve tedaviyi etkileyebilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde bir doktora başvurarak doğru tanı ve tedavi planı oluşturulmalıdır.
Kansızlığa İyi Gelen Besinler
Doktor kontrolünde uygulanan ilaç tedavisiyle birlikte, demir, B12 vitamini ve folik asit açısından zengin besinler kansızlığa karşı etkili bir destek sağlar. Kansızlığa iyi gelen başlıca besinler:
• Beyaz Peynir: Kahvaltıların vazgeçilmezi, 100 gramında günlük demir ihtiyacının %4’ünü karşılar ve B12 vitamini açısından zengindir.
• Yumurta: Tek bir yumurta, günlük demir ihtiyacının %5’ini ve B12 ihtiyacının %11’ini sağlar. Ancak kolesterol içeriği nedeniyle ölçülü tüketilmelidir.
• Isırgan Otu: Kan yapıcı özelliğiyle bilinir. Çay, çorba veya yemek olarak tüketilebilir.
• Portakal: C vitamini deposu olan portakal, demir emilimini artırır. Bir adet portakal, günlük demir ihtiyacının %1’ini karşılar.
• Ispanak: 100 gram çiğ ıspanak, günlük demir ihtiyacının %15’ini sağlar. Ayrıca C, K, A, B6 vitaminleri, potasyum ve kalsiyum açısından zengindir.
• Tavuk: Kırmızı ete göre daha az kolesterol içerir. B12, B6, protein ve selenyum kaynağıdır.
Kansızlık İçin Nasıl Önlemler Alınmalı?
Kansızlıkla mücadelede beslenme kadar yaşam tarzı da önemlidir. Demir emilimini artırmak için C vitamini içeren gıdaları (limon, biber, portakal) demir açısından zengin besinlerle birlikte tüketmek faydalıdır. Çay ve kahveyi yemeklerden en az bir saat sonra içmek, demir kaybını azaltır. Doktor önerisiyle alınacak demir, B12 veya folik asit takviyeleri, eksikliklerin giderilmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, düzenli egzersiz ve yeterli uyku, enerji seviyelerini destekler. Kansızlığın seviyesi ve türüne göre tedavi farklılık gösterebilir, bu nedenle bir uzmana danışmak kritik önem taşır.