İstanbul’da bir okulda ortaokul öğrencileri Dora Doğan, Fahri Demir Şentürk ve Yusuf Ömer Demir, öğretmenleri Yusuf Sezikli danışmanlığında binaları depreme karşı daha dayanıklı hale getirmek için “Depreme Karşı 5 Aşamalı Çözüm” adını verdikleri bir proje geliştirdi.
Hatay depreminden etkilenerek yola çıkan öğrenciler, yapı sektöründe kullanılan geleneksel yöntemlerin ötesine geçerek farklı malzemeleri bir araya getirerek özel bir güçlendirme sistemi tasarladı. Bu sistemin temel amacı, binaların depremin yarattığı kuvveti emmesini sağlamak ve hasarı en aza indirmek.
Model köprü, çivi ve ip kullanılmadan kendi ağırlığıyla dengede duruyor
Projede ilk aşama, ters yerleştirilen Leonardo da Vinci Köprüsü modelinin üzerine karbon fiber serilmesiyle başlıyor. Ardından öğrencilerin geliştirdiği “D40” adlı, içinde agrega taşı, çelik tel, araba lastiği, kum ve çimento bulunan özel beton uygulanıyor. Da Vinci’nin 1502’de tasarladığı köprü modelinden esinlenen bu yöntem, çivi ve ip kullanılmadan kendi ağırlığıyla denge sağlayabiliyor.
3 ay beklemesi gereken beton 2 günde geçerli dayanaklılığı gösterdi
Projenin ikinci aşamasında, basınç altında sertleşerek darbeyi emen “oobleck” isimli özel bir malzeme devreye giriyor. Normalde sıvı kıvamında olan bu madde, basınçla katılaşıyor ve deprem kuvvetini esneterek dağıtıyor.
Böylece binanın üst kısımlarına aktarılan sarsıntının etkisi azaltılıyor. Normal şartlarda 90 gün bekletilmesi gereken beton, öğrencilerin geliştirdiği formülle yalnızca 2 günde teste alınarak 17 tona kadar dayanıklılık gösterdi.
Çocuklar projelerini TÜBİTAK’a sunmaya hazırlanıyor
Öğrenciler, bu projeleriyle 2023 TEKNOFEST Adana İnsanlık Yararına Teknoloji Yarışması’nda Afet Yönetimi kategorisinde birincilik ödülünü kazandı. Çalışmalarını daha da geliştirmeyi hedefleyen genç mucitler, TÜBİTAK’a başvurup patent alma hazırlıklarını sürdürüyor.
Son zamanlarda yaşanan ve ülkeyi derinden sarsan deprem olayları genç zihinleri konuyla ilgili araştırmalar ve çalışmalar yapmaya itiyor. Gelecek neslin böyle önemli bir felaket üzerine çalışmalar yapması gurur verici. Ve bu felaketlerin önüne geçebilecek buluşlar yapmaları ise paha biçilemez. Bu gibi projelerin ve çalışmaların ülkemizde teşvik edilmesi, desteklenmesi gerekmektedir.
