ABD’nin Kaliforniya eyaletinde bir kişi, insanlık tarihinin en ölümcül hastalıklarından biri olan vebaya yakalandı. Sağlık yetkilileri, enfeksiyonun enfekte bir pire aracılığıyla bulaştığını doğrularken, bölgedeki kemirgen popülasyonuna karşı dikkatli olunması konusunda uyardı.
ABD’nin Kaliforniya eyaletine bağlı Lake Tahoe bölgesinde kamp yapan bir kişi, veba teşhisiyle tedavi altına alındı. El Dorado İlçesi sağlık yetkilileri, hastanın evde tedavi gördüğünü ve durumunun yakından takip edildiğini belirtti.
Hastanın kimliği ve sağlık durumu hakkında detaylı bilgi paylaşılmadı. Vakanın, enfekte bir pire ısırması sonucu bulaşan Yersinia pestis bakterisi kaynaklı olduğu bildirildi.
ABD’de her yıl ortalama 7 vaka görülüyor
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) verilerine göre, ülkede her yıl ortalama 7 veba vakası bildiriliyor. Enfeksiyon, genellikle pireler veya enfekte hayvanlarla temas sonucu bulaşıyor ve semptomlar genellikle maruziyetten sonraki 2 hafta içinde ortaya çıkıyor.
Belirtiler arasında: Yüksek ateş, halsizlik, mide bulantısı, şişmiş ve hassas lenf düğümleri bulunuyor. Erken teşhis edildiğinde, veba yaygın antibiyotik tedavileriyle başarılı şekilde kontrol altına alınabiliyor.
Kemirgen takibi sıkılaştırıldı
Kaliforniya Halk Sağlığı Departmanı, özellikle Tahoe Havzası’ndaki kemirgen popülasyonunu düzenli olarak izlemeye devam ediyor. 2025 yılı itibarıyla bölgede 4 kemirgende veba bakterisi tespit edildi. 2021 ile 2024 yılları arasında ise toplamda 41 kemirgende pozitif sonuç alındı.
Bölgede son insan vakası 2020 yılında South Lake Tahoe’da, ondan önceki ise 2015’te Yosemite Ulusal Parkı’nda rapor edilmişti.
Osmanlı’da da binlerce can almıştı
Veba, sadece günümüzün değil, tarihin de en ölümcül hastalıklarından biri olarak biliniyor. 1812-1819 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşanan büyük salgın, en az 300.000 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. İstanbul’da 1811’in sonlarında başlayan ve 1813’e kadar süren bu salgın, imparatorluk tarihindeki son büyük veba felaketi olarak kayıtlara geçti.
Kuş Gagalı kıyafetlerin hikayesi
yüzyılda veba doktorları, hastalığın havadan bulaştığına inanıldığından özel kıyafetler giymekteydi. Fransa ve İtalya’da yaygın olan bu kıyafetler, lavanta yağı veya baharatla doldurulmuş uzun kuş gagalı maskeler, eldiven, çizme, bol elbise ve geniş şapkadan oluşuyordu. Amaç, doktorların vebalı hastalara temas etmeden korunmasını sağlamaktı.
Veba nedir? Türleri ve tehditleri
Veba, Yersinia pestis bakterisinin neden olduğu ve pire ısırıkları ya da enfekte hayvanlarla temas yoluyla bulaşan ölümcül bir enfeksiyon hastalığıdır. Üç farklı türü bulunur:
Hıyarcıklı (Bubonik) Veba: En yaygın türüdür. Lenf düğümlerinde şişlik ve hassasiyetle kendini gösterir.
Pnömonik Veba: Akciğerleri etkileyen bu tür, insandan insana solunum yoluyla bulaşabilir.
Septisemik Veba: Bakterinin kana karışması sonucu hızla ilerleyen, en tehlikeli veba türüdür.
Günümüzde Afrika, Asya ve Amerika’nın bazı bölgelerinde görülmeye devam eden veba, erken müdahale ile tedavi edilebilmektedir.
Uzmanlar ne diyor?
Uzmanlar, özellikle doğa aktiviteleri sırasında kişisel korunma yöntemlerine dikkat edilmesi gerektiğinin altını çiziyor. Böcek kovucu spreyler, koruyucu giysiler ve evcil hayvanların düzenli kontrolü, enfekte pirelerin yayılmasını engellemek açısından önem taşıyor.
