Türkiye’de 16 milyonu aşkın emeklinin önemli bir kısmı, erken yaşta emekli olanlardan oluşuyor. Erken emeklilik avantaj gibi görünse de düşük maaşlar ve artan yaşam maliyetleri nedeniyle emeklilerin çoğu tekrar çalışmak durumunda kalıyor. Bu süreçte en önemli engellerden biri, emekli maaşlarının çalışmaya başlandığında kesilmesi. Ancak bazı şartlar altında emeklilerin maaşları kesilmeden çalışabilmeleri mümkün hale geliyor. Bu noktada devreye “sosyal güvenlik destek primi” uygulaması giriyor.
SGDP kimleri kapsıyor?
Sosyal güvenlik destek primi uygulaması yalnızca mevcut emekliler ve 2008 yılından önce sigortalı olan bireyler için geçerli. Bu kişiler, yeniden işe başlarken tüm sigorta kollarına tabi olarak ya da yalnızca SGDP ödeyerek çalışmayı seçebiliyor. Bu tercihler, sigortalılık geçmişine göre farklı sonuçlar doğurabiliyor. İşe giriş bildirgelerinde yapılacak tercihler, emekli aylığının kesilip kesilmeyeceğini belirliyor. Aynı işverenle çalışmaya devam edilmesi halinde “Sigortalı Tercih Bildirim Formu” ile başvuru yapılabiliyor.
Emeklilikten sonra çalışmanın mali boyutu
SSK (4/1-a) kapsamında çalışan emeklilerin kazançları üzerinden %30 oranında SGDP kesiliyor. Bu primin yalnızca %7,5’i çalışan tarafından ödeniyor, kalan kısmı işverenin yükümlülüğünde. Ayrıca işveren, %2,25 oranında kısa vadeli sigorta primini de karşılıyor. Örneğin, brüt 60.000 TL maaş alan bir emekli, 4.500 TL prim ödemekle yükümlü oluyor. İşverenin toplam prim yükü ise %24,75’i bulabiliyor.
Kamuda çalışmak isteyenler dikkat
Kamu kurumlarında çalışmak isteyen emekliler için ise durum farklı. Emekli aylığı almaya devam eden bireyler, devlet kurumlarında görev alamıyor. Kamu kurumlarında çalışmak isteyenlerin, emekli maaşlarını kestirmeleri gerekiyor. Ayrıca bu kişiler, SGDP’ye tabi olmadan uzun ve kısa vadeli sigorta primleri ile genel sağlık sigortası primi ödemek zorundalar. Bu durum, kamu ve özel sektör arasındaki farkı net biçimde ortaya koyuyor.
