Türkiye’de esnaf ve sanatkâr kültürünün en köklü değerlerinden biri olarak kabul edilen Ahilik, yüzyıllardır dürüstlük, dayanışma, iş ahlakı ve toplumsal sorumluluk gibi erdemleri yaşatıyor. Ahilik Haftası, bu değerleri yeniden gündeme getirmek, genç kuşaklara aktarmak ve esnaf-sanatkâr camiasındaki birlik ve dayanışmayı pekiştirmek amacıyla düzenlenen bir etkinlik haftasıdır.
Ahiliğin kökeni ve temel ilkeleri
Ahilik, Anadolu’da 13. yüzyılda ortaya çıkmış bir meslek teşkilatı modelidir. Esnaf ve sanatkârlar arasında çırak-kalfa-usta hiyerarşisi, meslek eğitimi, güzel ahlak, yardımlaşma, dürüstlük, hoşgörü gibi değerler üzerine kuruludur.
Kurucusu olarak bilinen kişi Ahî Evran’dır. Ahî Evran, hem mesleki hem de ahlaki eğitimi içeren bu sistemi kurarak Anadolu’da esnaf kültürünün şekillenmesinde önemli rol oynamıştır.
Ahilik kelimesinin kökeniyle ilgili farklı görüşler vardır:
• Arapça “ahi” kelimesinden geliyor ve “kardeşim” anlamına geliyor.
• Bazıları ise Türkçe “akı” kelimesine dayandırıyor; bu kelime “eli açık, cömert, yiğit” gibi anlamlar taşıyor.
Ahiliğin temel ilkeleri arasında meslek erbabının birbirine saygı göstermesi, tüketici ile üretici arasında adil ilişki kurulması, işte dürüstlük, çalışkanlık, yardımlaşma, elin haramdan kaçınması gibi kurallar bulunur.
Ahilik haftası ne zaman kutlanır?
• Ahilik Haftası, her yıl Eylül ayı içerisinde, Kurulca belirlenen tarihlerde kutlanır.
• 2025 yılı için Ahilik Haftası, 22 Eylül Pazartesi günü başlayıp 28 Eylül Pazar günü sona erecek şekilde planlanmıştır.
• Yönetmelik ile resmi olarak düzenlenen Ahilik Kutlamaları, 1988 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından başlatılmıştır.
• 2008’den sonra Ahilik Haftası kutlamalarının koordinasyonu Ticaret Bakanlığı sorumluluğuna geçmiştir.
Nasıl kutlanır? Etkinlikler ve amaçlar
Ahilik Haftası kapsamında ülke genelinde çeşitli etkinlikler yapılır. Bunlar arasında:
• Resmi törenler
• Konferanslar, paneller ve seminerler Sergiler, fuarlar, kermesler
• Esnaf ödülleri verilmesi, “yılın ahisi / kalfası / çırağı” gibi unvanların belirlenmesi
• Mesleki eğitim kurumlarında, yerel odalarda gençlere ahilik ilkelerinin anlatılması
Kutlamaların amacı, sadece geçmişten gelen bir anı olarak kalmamak; ahilik değerlerini günümüzün esnaf ve toplum yaşamına entegre etmek, etik ticaret, dürüstlük ve dayanışma gibi değerleri yeniden ön plana çıkarmaktır.
Ahilik Haftası, Türkiye’de hem ekonomik hem kültürel bir mirasın hatırlanması ve yaşatılması açısından büyük öneme sahiptir. Esnaf ve sanatkâr camiasının köklerine dönmesi, toplumsal değerlerin yeniden hatırlanması ve genç kuşaklara aktarılması için bir fırsattır. Özellikle iş ahlakı, dürüstlük ve dayanışma gibi değerlerin vurgulandığı bu hafta, toplumun her kesiminde olumlu etkiler yaratmaktadır.
