Anayasa Mahkemesi (AYM), sahipsiz hayvanlarla ilgili hükümler içeren 7527 sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun için CHP’nin yaptığı iptal başvurusunu reddetti. Kararın gerekçesi bugün Resmi Gazete’de yayımlandı.
Düzenlemenin Amacı ve Devletin Pozitif Yükümlülüğü
Kararda, sahipsiz hayvanların bakım ve kontrol sürecine ilişkin yapılan değişikliğin insan sağlığı, yaşam hakkı ve kişinin maddi-manevi varlığının korunması doğrultusunda devletin pozitif yükümlülüğü kapsamında olduğu belirtildi.
AYM, 5199 sayılı Kanun’un 3. maddesindeki değişiklikle, sahipsiz hayvanların sahiplenilene kadar bakımevlerinde tutulması zorunluluğunun getirildiğini hatırlattı. Bu değişiklikle, özellikle sahipsiz köpeklerin kontrolsüz şekilde sokakta kalmasının oluşturabileceği risklerin azaltılmasının amaçlandığı vurgulandı.
Köpeklerin Bakımının Ortadan Kaldırılması ve Ötanazi Düzenlemesi
Kararda, köpeklerin sahiplenilmeden sokakta bakılmasının kaldırılmasının insan hayatı ve vücut bütünlüğü açısından ortaya çıkabilecek tehlikeleri ortadan kaldırmaya yönelik olduğu ifade edildi.
Ayrıca tartışma yaratan “belirli şartlarda ötanazi uygulanması” düzenlemesi de ele alındı. AYM, ötanazi işleminin istisnai koşullarda öngörüldüğünü, bunun da çevre hakkı ile kişinin maddi-manevi varlığının korunmasına ilişkin devlet yükümlülükleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Belediyelere Getirilen Yükümlülükler ve Cezai Düzenleme
AYM, yerel yönetimlere sahipsiz hayvanları toplama, bakımevi kurma ve hayvanları rehabilite etme yükümlülüğü getiren maddelere ilişkin şu değerlendirmeleri yaptı:
Belediyeler, sahipsiz hayvanlarla ilgili tedbirler alırken hayvanlara en az zarar veren yöntemi tercih etmek zorunda.
Bu yükümlülükleri yerine getirmeyen belediye başkanlarına 6 ay ile 2 yıl arasında hapis cezası öngören düzenleme ise “devletin pozitif yükümlülükleri” kapsamında değerlendirildi.
Kararda cezai düzenlemenin caydırıcılık amacı taşıdığı, suçun tanımı ve uygulanacak cezanın açık şekilde belirtildiği ifade edildi. Bu nedenle suç ve cezaların kanuniliği ilkesine aykırılık bulunmadığı kaydedildi.
Cezanın Amaca Uygun Olduğu Vurgulandı
AYM, bakımevlerinin kurulması, besleme, rehabilitasyon ve bakım süreçlerinde gerekli bütçenin ayrılmasının önemine dikkat çekti.
Bu yükümlülüklere uymayan ilgili yöneticilere hapis cezası verilmesinin, insan sağlığı ve toplum güvenliği açısından meşru bir amaç taşıdığı, anayasal sınırlar içinde kaldığı ifade edildi.
