Dünya çapında üretimi düşen kakao, çikolata sektöründe tarihi bir krize neden oldu. Özellikle Batı Afrika’da etkili olan kuraklık ve hastalıklar sonucu üretim azalırken, bu durum kakao fiyatlarını rekor seviyelere taşıdı. Türkiye’de de artan maliyetler çikolata fiyatlarına yüzde 50 zam olarak yansıdı.
“100 yılda bir olacak kriz”
Kakao fiyatlarındaki sert artış, çikolata üreticilerini zor durumda bıraktı. Şölen CEO’su Erdoğan Çoban, son bir yılda hammadde maliyetlerinde yaşanan tarihi artışın sektöre büyük darbe vurduğunu belirtti.
Çoban, “Kakao krizinden dolayı çikolatada TL bazında yüzde 50 enflasyon oldu. 100 yılda bir olmayacak bir kriz yaşadık. Tonunu 5 bin Euro’ya aldığımız ürünün fiyatı 6 kat artarak 30 bin Euro’ya çıktı. Bunu tamamen fiyata yansıtmak mümkün değildi,” dedi.
Şirketlerin bir kısmı maliyet artışını tüketiciye doğrudan yansıtamazken, bazı üreticilerin gramaj düşürme ve ambalaj değişikliği yoluna gittiği belirtiliyor.
4,5 milyar dolarlık dev pazar
Türkiye’de yıllık kişi başı çikolata tüketimi yaklaşık 2,5 kilogram seviyesinde. Bu oranla Türkiye, 4,5 milyar dolarlık büyük bir çikolata pazarına sahip. Çoban’ın verdiği bilgilere göre, bu pazarın yüzde 80’inden fazlasını markalı ürünler oluşturuyor.
Sektördeki büyümenin, ekonomik kriz ve artan enflasyona rağmen devam ettiğini vurgulayan Çoban, “Kriz dönemlerinde bile insanlar mutluluk arayışından vazgeçmiyor. Çikolata da bu mutluluğu en kolay ve ulaşılabilir şekilde sunuyor,” ifadelerini kullandı.
“20 TL’ye mutluluk satın alabiliyorsunuz”
Çoban, çikolata pazarındaki büyümenin psikolojik yönüne de dikkat çekti. Ekonomik sıkıntıların arttığı dönemlerde insanların küçük mutluluklara yöneldiğini söyleyen Çoban, şu ifadeleri kullandı:
“Ekonomik krize rağmen pazar kesintisiz büyüyor. Dünyada da büyüyor ama Türkiye’de daha hızlı büyüyor. Çünkü bu kadar ucuz fiyatlarla insanı mutlu edecek başka bir ürün yok. 20 TL’ye 30 TL’ye çikolata alıyorsunuz. Mutluluğu bu kadar ucuza alabileceğiniz başka bir şey yok.”
Kakao fiyatları neden arttı?
Kakao krizinin temel nedeni, Fildişi Sahili ve Gana gibi dünyanın en büyük üretici ülkelerinde yaşanan kuraklık, bitki hastalıkları ve düşük rekolte. Uzmanlara göre, küresel ısınmanın etkileri ve iklim değişikliği kakaonun geleceğini tehdit ediyor. Bu da önümüzdeki dönemde çikolata fiyatlarının daha da artabileceğine işaret ediyor.
Tüketiciye uyarı: Fiyat artışları sürebilir
Sektör temsilcileri, yeni hasat döneminde arzın toparlanamaması halinde fiyatların yeniden yükselebileceğini belirtiyor. Uzmanlara göre, çikolata fiyatlarındaki artış trendi 2026’ya kadar sürebilir.
