Lezzetiyle Osmanlı’dan günümüze uzanıyor
Develi Cıvıklısı’nın tarihi yalnızca sofralara değil, resmi belgelere de kazınmış durumda. Rivayetlere göre Osmanlı döneminde bile adına özel bir pide fermânı çıkarılmış. Bu ferman, pidenin hazırlanış sürecini, fırının nasıl olması gerektiğini ve hangi etin kullanılacağını detaylıca anlatıyor. Böylesine ayrıntılı bir tanımla belgelenmiş tek pide olması, Develi Cıvıklısı'nı eşsiz kılıyor.
Cıvıklının sırrı: Çift bıçakla doğranan et ve ince hamur
Lezzetin sırrı, eti ve hamurunda saklı. Geleneksel yöntemlerle hazırlanan cıvıklı harcı; kuzu ve dana karışımı etin, çift bıçakla doğranması ile hazırlanıyor. Bu işlem sırasında etin yağı da kıyma ile harmanlanıyor, böylece ortaya "cıvık" kıvamda, aromatik bir karışım çıkıyor. Buradan da adını alan "Cıvıklı", yüzyıllardır aynı usulle yapılmaya devam ediyor.
Develi Cıvıklısı tarifi
Malzemeler (6 adet için):
700 gr kuzu boşluğu ve dana kol eti (yağsız)
2 orta boy kuru soğan (çok küçük doğranmış)
5-6 adet ince doğranmış sivri biber
4-5 adet domates (çekirdeği çıkarılmış)
Tuz (2 çay kaşığı)
Hamuru için:
4,5 su bardağı un
1,75 su bardağı ılık su
30 gr yaş maya
1 yemek kaşığı şeker
2 çay kaşığı tuz
hazırlanışı:
Ilık su, şeker ve maya ile hamur mayalanır. Un ve tuz eklenerek yumuşak bir hamur elde edilir.
Hamur dinlenirken iç harç hazırlanır: Et, soğan, biber ve domates iyice karıştırılır.
Hamurdan 6 beze yapılır, merdaneyle ince pide şeklinde açılır.
Yağlı kâğıt serili tepsiye dizilen pidelere harç eklenir ve önceden ısıtılmış fırında 200°C’de yaklaşık 15 dakika pişirilir.
Fırından çıkar çıkmaz üzerine ince kıyılmış maydanoz serpilir ve közlenmiş biber ile servis edilir.
Coğrafi işaretli bir değer
2008 yılında Türk Patent Enstitüsü tarafından coğrafi işaret belgesi alan Develi Cıvıklısı, Kayseri mutfağının tescilli ürünlerinden biri haline geldi. Böylece hem bölge ekonomisine katkı sağlıyor hem de Türkiye’nin gastronomi haritasındaki yerini güçlendiriyor.
Fırıncılığın tarihçesi: Hititlerden Roma’ya
Develi’deki fırın kültürü, sadece Osmanlı’ya değil, Hitit ve Roma dönemlerine kadar uzanıyor. Kızık Köyü yakınlarında bulunan fırın kalıntıları ve kül döküm alanları, bu bölgenin kadim bir ekmek ve pide kültürüne sahip olduğunu gösteriyor. Zamanla kaybolmuş olsa da bu izler, Cıvıklı’nın tarihsel derinliğini gözler önüne seriyor.
Fermanla taçlandırılan bir gelenek
Develi Cıvıklısı’na ait en dikkat çekici detaylardan biri de, geçmişte yazılmış olan pide fermânı. Bu metin, pidenin hangi etten yapılacağı, fırının nasıl inşa edileceği ve pişirme teknikleri gibi birçok ayrıntıyı barındırıyor. Ferman şu ifadelerle son buluyor:
"Yiyenlere afiyet ola, şifa bula,
Yiyemeyenlere nasip ola,
Cıvıklısı ile Develi nam bula,
Bizlere bu güzel nimeti veren Allah'a hamd ola!"
Her lokması tarih, her damağı şenlendiren bir tat
Develi Cıvıklısı, yalnızca bir pide değil, Anadolu’nun tarih ve kültür kokan sofralarından biri. Geleneksel yapım tarzı, yöresel malzemeleri ve adına yazılan fermânı ile bu eşsiz lezzet, hem göze hem damağa hitap ediyor.
