Kayseri’nin en görkemli simgelerinden biri olan Kayseri Kalesi, bugünlerde sessiz bir tehlike ile karşı karşıya. Bu tehlike, bir düşman ordusu değil, insan eliyle oluşturulan ve iyi niyetli gibi görünen bir uygulamadan kaynaklanıyor: belediye tarafından kalenin duvarlarına yerleştirilen güvercin yuvaları.
Her gün yüzlerce güvercinin konakladığı bu alan, zamanla adeta bir dışkı bataklığına dönüşmüş durumda. Kale taşlarının yüzeyinde oluşan koyu renkli, yapışkan dışkılar, sadece estetik açıdan değil, kimyasal açıdan da büyük bir tehdit oluşturuyor.
Yapılan araştırmalara göre, güvercin dışkısının asidik değeri pH 3,5 civarındadır. Bu, zamanla tarihi taşları parçalayan, derinlemesine işleyen bir kimyasal erozyona sebep olur. Nem ve sıcaklıkla birleşen bu dışkılar, taşın doğal yapısını zayıflatır, bozar ve çürütür.
Tarihi eser konservasyon uzmanları bu konuda yıllardır uyarıyor: “Güvercinler, özellikle kireçtaşı ve bazalt gibi doğal taşlara uzun vadede ciddi zarar verir. Bu tür eserlerin üzerinde barınmaları, kalıcı tahribata neden olur.”
Kayseri Belediyesi'ne tepkiler artıyor
Vatandaşlar ve tarih bilinci taşıyan duyarlı kesimler, Kayseri Belediyesi’nin bu uygulamasını sert bir dille eleştiriyor. Güvercinler için uygun yaşam alanlarının şehir dışında veya yeşil alanlarda oluşturulabileceğini belirten halk, “Bu kale hepimizin ortak mirası. Hayvanlara şefkat gösterelim ama tarihi mirası yok ederek değil,” diyor.
Bir vatandaş şu ifadeleri kullandı: “Burada hayvanseverlik üzerinden puan kazanılmak isteniyor ama bu uğurda bin yıllık taşları feda ediyoruz. Yarın bir gün bu duvarlar yıkıldığında kimse sorumluluk almayacak!” dedi.
Alternatif var neden tarihi kale?
Uzmanlar, kuş barınaklarının şehir dışında kurulabileceğini ve güvercinlerin doğal beslenme alanlarına yönlendirilebileceğini belirtiyor. Avrupa'nın birçok şehrinde, tarihi yapılarda kuş barınmasını önlemek için özel koruma ağları, metal şeritler veya doğal kovucular kullanılıyor. Kayseri gibi kültürel geçmişi zengin bir şehirde neden bu çözümler uygulanmıyor?
Belediyeden neden henüz cevap yok?
Tepkilere ve uyarılara rağmen, Kayseri Belediyesi tarafından konuyla ilgili resmi bir açıklama yapılmadı. Bu sessizlik, kamuoyunda “sorumsuzluk” olarak değerlendiriliyor. Belediyenin, koruma altındaki tarihi yapıların bakım ve korunmasından sorumlu olduğu biliniyor. Ancak mevcut uygulama, belediyenin bu sorumluluğu görmezden geldiği yönünde yorumlanıyor.
Tarih göz göre göre çürüyor
Kayseri Kalesi sadece taş yığını değil; bu şehrin hafızası, kimliği, geçmişi. Bu yapının duvarları arasında Anadolu Selçuklu'dan Osmanlı'ya uzanan yüzlerce yıllık hikâyeler saklı. Bu miras, kuş dışkısı ile yok olmamalı.
Bir an önce güvercin yuvalarının tarihi yapıdan sökülmesi ve alternatif yerlere taşınması gerekiyor. Geç kalınmadan alınacak önlemler, ileride çok daha büyük restorasyon masraflarının önüne geçebilir.
