ATV ekranlarının sevilen bilgi yarışması Kim Milyoner Olmak İster, 9 Ekim 2025 akşamı 1182. yeni bölümüyle izleyicilerin karşısına çıktı. Programın sunuculuğunu üstlenen Oktay Kaynarca’nın yönelttiği sorulardan biri, futbol tutkunlarının dikkatini çekti.
Yarışmada yer alan “FIFA Dünya Kupası tarihinde VAR sistemi ilk kez hangisinde uygulanmıştır?” sorusu, kısa sürede sosyal medyada da gündem oldu. Sorunun şıklarında Güney Afrika 2010, Brezilya 2014, Rusya 2018, Katar 2022 cevapları yer aldı. Yarışmada doğru cevap olarak Rusya 2018 C şıkkı verildi.
Var sistemi ilk kez nerede uygulandı
FIFA tarafından geliştirilen Video Yardımcı Hakem (VAR) sistemi, Dünya Kupası tarihinde ilk kez 2018 yılında Rusya’da düzenlenen turnuvada kullanıldı. Bu sistemin amacının, hakemlerin verdiği kararların doğruluğunu artırmak ve maç esnasında yaşanabilecek ciddi hataları önlemek olduğu belirtilmişti.
VAR teknolojisi, hakemlere pozisyonları farklı açılardan yeniden izleme fırsatı sunarak futbolun adil bir şekilde yönetilmesini sağladı. Uygulama öncesinde Serie A ve Bundesliga gibi bazı Avrupa liglerinde test edilen sistem, ilk kez 2018 FIFA Dünya Kupası’nda resmî olarak devreye girdi.
Bu yenilik, futbol tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul edildi. VAR sistemiyle birlikte tartışmalı pozisyonlar minimuma inerken, sporun teknolojiyle uyumunun ne kadar önemli olduğu bir kez daha ortaya kondu.
VAR sistemi nasıl çalışır?
Sistem, sahadaki hakeme yardımcı olan bir video hakem ekibinden oluşur. Bu ekip, merkezdeki bir odada oturarak farklı kamera açılarını gerçek zamanlı olarak izler. Hakemler yalnızca dört temel durumda VAR desteği alır.
Bu dört temel destek; gol olup olmadığının tespiti penaltı kararı, kırmızı kartlık pozisyonlar, yanlış oyuncuya verilen kartlar olarak yer aldı.
VAR hakemleri, bu durumlarda merkez hakeme telsiz aracılığıyla bilgi iletir ve gerekirse hakem saha kenarındaki monitörden pozisyonu tekrar izleyerek kararını değiştirir.
2018 Dünya Kupası’ndaki etkisi ne oldu
VAR sistemi ilk olarak 14 Haziran–15 Temmuz 2018 tarihleri arasında düzenlenen Rusya Dünya Kupası’nda devreye girdi. Turnuva boyunca toplam 20 maçta 29 kez VAR müdahalesi yapıldı. Bu müdahalelerden 17’si penaltı kararıyla sonuçlandı. Özellikle Fransa–Avustralya maçında verilen penaltı, VAR’ın turnuvaya damga vuran ilk örneklerinden biri olmuştu.
FIFA Başkanı Gianni Infantino, sistemin uygulanmasından sonra yaptığı açıklamada, “VAR futbola adaleti geri getirdi” sözleriyle bu teknolojinin kalıcı hale geleceğini duyurmuştu.
