Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024 yılının aynı dönemine kıyasla haziran ayında meyve fiyatları yüzde 200’den fazla artış gösterdi. Bu oran, tarım ürünleri arasında en yüksek zam oranı olarak kayıtlara geçti.
Kiraz fiyatları bu artıştan en çok etkilenen oldu. Haziran ayında kirazın kilosu 600 lirayı aşarken, erik, kayısı, karpuz ve kavun gibi diğer meyvelerin kilogram fiyatları da 100 liranın altına düşmedi. Meyve fiyatlarındaki bu devasa artış, tüketici bütçelerini zorlarken, üretici ve satıcılar arasındaki dengenin bozulmasına yol açtı.
Tarım Ürünlerinde Yıllık Ortalama Zam Yüzde 50
Meyvelerdeki zam oranı, diğer tarım ürünlerine kıyasla çok daha yüksek gerçekleşti. Tarım ürünleri ve hayvansal gıda fiyatları yıllık bazda ortalama yüzde 50 artarken, meyvelerdeki bu büyük sıçrama dikkat çekiyor. Uzmanlar, bu durumun temel sebebinin geçen nisan ayında yaşanan şiddetli zirai don felaketi olduğunu belirtiyor.
Zirai Don Felaketi ve Kuraklık Üretimi Derinden Sarstı
Tarım alanlarında yaşanan don ve kuraklık, meyve ağaçlarının verimini ciddi şekilde etkiledi. Ali Ekber Yıldırım gibi tarım uzmanları, 2025’in sıra dışı bir yıl olduğunu vurgulayarak, özellikle kiraz ve kayısı üretiminin dünya çapındaki liderliği tehlikeye girdiğini ifade etti. Bazı üreticiler, ürün yetiştirmekte bile zorlandıklarını ve evlerinde taze meyve bile bulamadıklarını dile getiriyor.
Fiyatlar Önümüzdeki Yıllarda Daha da Artabilir
Uzmanlar, iklim değişikliğinin etkisiyle benzer zirai felaketlerin artarak devam edeceğini ve bunun fiyatlara olumsuz yansımasının uzun vadeli olacağını öngörüyor. Bu nedenle meyve fiyatlarının önümüzdeki yıllarda da yüksek seviyelerde seyretmesi bekleniyor.
Tüketici ve Üretici Dengesi Zorlanıyor
Yüksek fiyatlar tüketicilerin satın alma gücünü düşürürken, üreticiler de maliyetler ve düşük verim nedeniyle zor günler geçiriyor. Bu durum sektörün sürdürülebilirliği açısından risk oluşturuyor.
Piyasa Dinamikleri ve Tedarik Sorunları
Meyve fiyatlarındaki artış, arz-talep dengesinin bozulmasına bağlı olarak da güçleniyor. Üretimde yaşanan aksaklıklar tedarik zincirini etkilerken, bu durum market fiyatlarına da yansıyor.
Devlet ve Sektörün Alacağı Önlemler Merak Konusu
Tarım sektörü ve devlet yetkilileri, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmak ve üretimi desteklemek için çözüm yolları arıyor. Uzun vadeli planlamalar ve destek mekanizmaları kritik önem taşıyor.
Sonuç olarak, Türkiye’de meyve fiyatlarındaki yüzde 200’yi aşan artış, zirai don ve kuraklığın etkisiyle oluşan rekor bir zamdır. Tüketicilerin yaşam kalitesini tehdit eden bu durumun kontrol altına alınması için kapsamlı önlemler gerekiyor.
