1826 yılında Amerikan Board Derneği’nin Türkiye’de eğitim ve misyonerlik faaliyetleri yürütmek amacıyla okul açma kararı, Anadolu’da yeni bir dönemi başlattı. İzmir’de kurulan ilk okulun ardından Antep, Harput, Malatya ve Tarsus’ta benzer kurumlar açıldı. Bu zincirin en önemli halkalarından biri ise 1888 yılında temeli atılan Talas Amerikan Koleji oldu.
“Arslanian Konak”ta başlayan ders zili
Talas Koleji’nin binasının inşasına 1888 yılında başlandı. Kısa sürede tamamlanan yapı, 1889-1890 öğretim yılında kapılarını öğrencilere açtı. Eğitim faaliyetleri Amerikalı öğretmenler tarafından yürütülüyor, dersler İngilizce işleniyordu.
İlk olarak erkek öğrencilerin eğitim gördüğü okul, “Arslanian Konak” olarak bilinen binada hizmet veriyordu. Okulun ilk müdürlüğünü Amerikalı öğretmen Mr. Wingate üstlendi.
Yükselen binalar, artan öğrenci sayısı
Zaman içinde artan öğrenci sayısı, yeni bir binaya duyulan ihtiyacı doğurdu. Talas’ın en yüksek noktasında, mimari açıdan bölgenin en görkemli yapılarından biri olan yeni bina 1906’da inşa edilmeye başlandı ve 1908 yılında tamamlandı. Böylece Talas Amerikan Koleji, dönemin modern eğitim standartlarına sahip bir kurum haline geldi.
Savaşın gölgesinde bir eğitim yuvası
Birinci Dünya Savaşı yıllarında okul eğitime ara vermek zorunda kaldı. Binalar, Amerikalı doktor William Dodd tarafından hastane olarak kullanıldı. Savaşın ardından tekrar eğitime dönülse de, ekonomik ve siyasi zorluklar nedeniyle okulun faaliyetleri uzun süre kesintili olarak sürdü.
1928 yılında Amerikalı eğitimci Paul E. Nilson’un öncülüğünde okul yeniden açıldı. Bu dönemde hem erkek hem de kız öğrenciler için ayrı bölümler oluşturuldu; kızlar bölümü daha sonra Tarsus Amerikan Koleji’ne taşındı.
Cumhuriyet’in ilanı sonrası dönemde Talas Amerikan Koleji, yabancı okulların yeni düzenlemelere tabi tutulmasıyla farklı bir döneme girdi. 1960’lara kadar faaliyet gösteren okul, 1967 yılında öğrenci sayısının azalması ve mali nedenlerle kapandı. Ancak binalar, eğitim işlevini farklı kurumlarla sürdürdü.
Bugün tarihi kolej, gençlik merkezi olarak hizmette
Talas Amerikan Koleji’nin tarihi binaları günümüzde Kayseri Büyükşehir Belediyesi ve KAYMEK (Kayseri Mesleki Eğitim ve Kültür A.Ş.) bünyesinde yeniden işlevlendirildi. 2017 yılında yapılan restorasyon çalışmalarıyla yapı, Talas Enderun Gençlik Merkezi adıyla hizmete açıldı.
Merkez, günümüzde gençlere yönelik kurslar, kültürel faaliyetler, dil eğitimi ve sosyal etkinlikler düzenleyen bir gençlik ve kültür kompleksi olarak faaliyet gösteriyor.
Kolejin kız okuluna ait binası ise hâlen Erciyes Üniversitesi’nin sosyal tesisi olarak kullanılmakta.
