Eylül 2025’te tüketici güven endeksi bir önceki aya göre geriledi. Hanelerin mevcut maddi durumu kötüleşirken, dayanıklı tüketim mallarına olan harcama isteği arttı. Peki bu veriler ekonominin gidişatı için ne söylüyor?
Endeks Eylülde geri adım attı
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliğiyle hazırlanan tüketici eğilim anketine göre, Eylül 2025 tüketici güven endeksi 83,9 oldu. Ağustos ayında 84,3 seviyesinde ölçülen endeks, yüzde 0,4 düşüşle yeniden aşağı yönlü hareket etti.
Hanelerin maddi durumu kötüleşti
Verilere göre, mevcut dönemde hanelerin maddi durumu endeksi 70 seviyesinden 67,8’e geriledi. Bu düşüş, özellikle artan yaşam maliyetleri ve hanelerin satın alma gücündeki daralmayla ilişkilendiriliyor. Vatandaşların günlük hayatlarını finanse etme konusunda zorlandığı bir kez daha ortaya çıkmış oldu.
Ekonomik beklentilerde zayıflama
Bir diğer önemli alt gösterge olan gelecek 12 aylık genel ekonomik durum beklentisi de 78’den 78,0’a gerileyerek olumsuz seyrini sürdürdü. Bu tablo, tüketicilerin kısa vadede ekonomik iyileşme konusunda karamsar olduklarını ortaya koyuyor.
Dayanıklı tüketime ilgide artış
Dikkat çeken bir veri ise dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi endeksinde yaşandı. Ağustos ayında 104,8 olan gösterge, Eylülde 105,7’ye yükseldi. Yani vatandaşlar kısa vadede ihtiyaçlarını ertelemek yerine, fırsat gördüklerinde alım yapma eğiliminde bulunuyor.
Uzmanlardan yorum: Kırılgan güven
Grafiğe bakıldığında 2023 Eylül ayında 71,5 seviyesinde olan endeksin, 2025 Eylül’de 83,9’a yükselmesine rağmen halen 100 puanın altında kalması, tüketici güveninin kırılgan olduğunu gösteriyor. Uzmanlara göre, kısa vadede faiz kararları, enflasyonla mücadele ve dövizdeki dalgalanma tüketici algısını doğrudan etkilemeye devam edecek.
Kayseri özelinde değerlendirildiğinde
Esnaf ve vatandaşların da benzer bir tabloyla karşı karşıya olduğu gözlemleniyor. Özellikle son aylarda artan gıda ve enerji maliyetleri, Kayseri’de hanelerin alım gücünü zorlamaya devam ediyor. Buna rağmen, dayanıklı tüketim mallarına olan talebin canlılığını koruması dikkat çekiyor. Mobilya, beyaz eşya ve elektronik ürünlerde ilginin sürmesi, tüketicilerin geleceğe dair ihtiyatlı da olsa harcama planları yaptığını gösteriyor.
Ekonomistler, Kayseri’deki piyasa hareketliliğinin tüketici güven endeksine paralel ilerlediğini, özellikle kredi imkanlarının ve kampanyaların harcama davranışlarını doğrudan etkilediğini ifade ediyor. Vatandaşlar, maddi durumlarında zorlanmalarına rağmen, fırsat buldukça yatırım ya da ihtiyaç temelli harcamalara yönelmeyi sürdürüyor.
