Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), Adana Büyükşehir Belediyesinin öğrencilere yönelik toplu taşıma indiriminde uyguladığı yaş sınırlamasını “ayrımcılık” olarak nitelendirdi.
Kurum, belediyenin 28 yaşından gün alan öğrencilerin indirimli bilet hakkından yararlanmasını engellemesinin Anayasa’nın 10. maddesinde yer alan eşitlik ilkesine aykırı olduğuna hükmetti.
TİHEK, yapılan inceleme sonucunda Adana Büyükşehir Belediyesine 200 bin lira idari para cezası verdi. Bu karar, Türkiye’de kamu hizmetlerinde yaş temelli ayrımcılıkla ilgili alınmış dikkat çekici örneklerden biri olarak değerlendiriliyor.
Öğrenci vizesi yaş şartı nedeniyle reddedildi
Olay, 1982 doğumlu üniversite öğrencisi M.A’nın, 2024 yılı Kasım ayında öğrenci vizesi yenilemek için Adana Büyükşehir Belediyesi Seyahat Kartları Ofisi’ne başvurmasıyla başladı.
Belediye, başvuruyu Belediye Meclisinin 14 Ekim 2024 tarihli kararı doğrultusunda reddetti.
Kararda, öğrenci indiriminden yalnızca “28 yaşından gün almamış kişilerin” yararlanabileceği hükmü yer alıyordu. Talebi reddedilen M.A, yaşından dolayı öğrenci indiriminden dışlandığını belirterek TİHEK’e başvurdu. Başvurusunda, uygulamanın Anayasa’nın eşitlik ilkesine ve ayrımcılık yasağının ihlaline neden olduğunu savundu.
Belediye: “Takdir yetkimiz var”
Adana Büyükşehir Belediyesi, TİHEK’e gönderdiği savunmasında, belediyelerin ücret tarifelerini belirleme yetkisinin bulunduğunu ve ilgili yönetmelikte yaş sınırının belirlenmesinin Belediye Meclisinin takdirinde olduğunu ifade etti.
Ancak TİHEK, bu savunmayı yeterli bulmadı.
“Yaş temelli ayrımcılık” vurgusu
TİHEK’in karar gerekçesinde, eşitlik ilkesinin ve ayrımcılık yasağının ulusal ve uluslararası insan hakları hukukunun temel prensipleri arasında yer aldığı vurgulandı.
Kurul, belediyenin yaş sınırı getirerek aynı statüdeki öğrenciler arasında farklı muamele yaptığını belirtti.
Kararda şu ifadelere yer verildi:
“Toplu taşımada 28 yaşından gün almış öğrencilerin farklı ücretlendirmeye tabi tutulması, meşru bir amaç taşısa da, bireysel farklılıklar gözetilmeden belirlenen yaş sınırı ölçülülük ilkesine aykırıdır. Bu nedenle başvuru konusu olayda yaş temelinde ayrımcılık yasağının ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.”
