NASA Langley Araştırma Merkezi’nden Norman Loeb liderliğinde yürütülen ve PNAS dergisinde yayımlanan çalışma, gezegenin yansıtıcılığının 24 yıl içinde kayda değer biçimde azaldığını ortaya koydu. Loeb’e göre bu değişim “sessiz ama etkili bir dönüşüm” anlamına geliyor. Uydu verileri, hem Kuzey hem de Güney Yarımküre’nin karardığını, ancak bu sürecin özellikle Kuzey’de hızlandığını gösteriyor.
Kuzey Yarımküre Neden Daha Hızlı Kararıyor?
Bilim insanlarına göre bu farkın temel nedeni, Kuzey Kutbu’ndaki buzulların erimesi ve bulut örtüsünün azalması. Kar ve buz tabakaları, Güneş ışığını yansıtarak Dünya’yı doğal bir aynaya dönüştürüyordu. Fakat bu tabakaların erimesiyle ışık uzaya daha az geri yansıyor, yüzey ısısı artıyor. Sanayi kaynaklı aerosol miktarının azalması da bulut oluşumunu yavaşlatıyor.
Güney’deki Geçici Parlama
Araştırma, Güney Yarımküre’nin daha yavaş karardığını ortaya koydu. Bunun nedeni, Avustralya’daki 2019-2020 orman yangınları ve 2021-2022 Hunga Tonga volkanik patlaması. Bu olaylar atmosferde geçici bir “parlama etkisi” yaratarak, güneş ışınlarının bir kısmının tekrar uzaya yansımasını sağladı. Ancak bilim insanlarına göre bu etki geçici ve iklim dengesini kurtarmaya yetmeyecek.
İklim Dengesini Bozabilir
Kuzey ve Güney arasındaki asimetrik kararma, gezegenin enerji dengesini doğrudan etkileyebilir. Uzmanlar, bu durumun yağış rejimlerinde bozulmaya, kuraklık artışına ve ekstrem hava olaylarının çoğalmasına neden olabileceğini belirtiyor. Bilim insanları şimdi, bu kararmanın geçici mi yoksa kalıcı bir iklim normuna mı dönüştüğünü anlamak için yeni gözlemler planlıyor.
