Bu, sisteme ödenmiş olan ancak karşılığında emekli aylığı alınamayacak primlerin, mağduriyetin önlenmesi amacıyla toplu olarak iade edilmesi işlemidir. Uygulama, yaşlılık döneminde paraya ihtiyacı olan genç, yaşlı, kadın ve erkek milyonları doğrudan ilgilendiren bir sosyal güvenlik hakkı olarak öne çıkıyor.
SGK'dan toplu para iadesi alabilmek için iki ana şartın aynı anda sağlanması zorunludur ve bu şartlar iade sürecinin temelini oluşturmaktadır. Bu bir "yatırım bozdurma" veya "parayı erken çekme" sistemi değildir. Aksine, emeklilik hakkını elde edememiş vatandaşların, sisteme ödedikleri ve karşılığında aylık alamayacakları paranın kendilerine iade edilerek mağduriyetlerinin önlenmesini amaçlayan bir sosyal güvenlik hakkıdır.
SGK'dan Prim İadesi Almanın İki Temel Şartı Nedir?
SGK'dan toplu para iadesi alabilmenin ilk ve en önemli şartı, emeklilik için gerekli olan yaş şartını doldurmuş olmaktır. Örneğin, kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş gibi, kişinin sigortalılık başlangıç tarihine göre belirlenen yaş sınırına ulaşılmış olması gerekir. Ancak bu yaşın doldurulmasına rağmen prim gün sayısının (örneğin 7200, 9000 gün gibi) eksik kalmış olması gerekmektedir. İkinci temel şart ise aktif olarak sigortalı olmamaktır. Başvuru anında kişinin 4/a (SSK) kapsamında bir işyerinde çalışmıyor, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında bir işyeri veya şirket işletmiyor ve 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında kamu görevlisi olmaması gerekmektedir. Kısacası, sistem hem yaş şartını hem de prim ödemesinin sona ermiş olmasını talep etmektedir.
İade Edilen ve Edilmeyen Prim Kalemleri Nelerdir?
Vatandaşların en çok merak ettiği konulardan biri olan iade edilecek tutarın hesaplanması, bazı prim kalemlerinin iade edilip edilmemesine göre farklılık gösterir. İade edilen primler, sizin adınıza ödenen Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları (MYÖ) primleridir. Bu iade, sigortalının kendi hissesi ve işveren hissesini kapsar. Ancak Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri ve adınıza ödenmişse İşsizlik Sigortası Fonu kesintileri iade edilmez. GSS primi, ödediğiniz süre boyunca size ve bakmakla yükümlü olduğunuz ailenize sağlık hizmeti alma hakkı tanıdığı için iade dışı tutulur.
Geri Alınacak Para Nasıl Hesaplanır ve Değeri Korunur mu?
SGK, iade edilecek tutarı hesaplarken ödediğiniz geçmiş yıllara ait nominal değerler üzerinden işlem yapmaz. Bunun yerine, paranızın enflasyon karşısında değerini korumayı amaçlayan bir yöntem kullanır. İade edilecek tutar, ödenen her yıla ait primlerin, başvuru yaptığınız tarihe kadar geçen her yıl için SGK’nın belirlediği “güncelleme katsayısı” ile bugünkü değerine taşınır. Bu güncel tutarlar toplanarak toplu ödeme yapılır.
