Kayseri Özel Erciyes Diyaliz Merkezi’nde sağlanan bu önemli hizmet sayesinde, bugüne kadar dört hastanın eğitimini bitirip evde hemodiyaliz yaparken, üç hastanın da eğitimlerine devam ettiği öğrenildi.
Özel FMC Kayseri Erciyes Diyaliz Merkezi Mesul Müdürü Dr Hakkı Gökhan Eryılmaz gazetemize yaptığı açıklamada, Ev Hemodiyalizi hizmeti hakkında genel bilgiler verirken ev hemodiyalizinin avantajlarını da açıkladı.
Eryılmaz, ülkemizde haftada üç kez hemodiyaliz yaparak hayatını sürdüren yaklaşık 58 bin böbrek yetmezliği hastası bulunduğunu söyledi.
Bu insanların topluma ve ailelerine daha çok zaman ayırıp, daha fazla katkı sağlamaları açısından önemli olan Ev Hemodiyalizi hizmetini yaklaşık bir yıl önce ilimize getiren Özel FMC Kayseri Erciyes Diyaliz Merkezinin Mesul Müdürü Dr Hakkı Gökhan Eryılmaz “Bu hizmeti ilk başlattığımız günden bugüne kadar dört hastamız eğitimini bitirmiş evde hemodiyaliz yaparken, üç hastamızda eğitimlerine devam etmektedir” dedi.
Evde hemodiyaliz hakkında bilgiler veren Eryılmaz, “Bilindiği üzere 2010 yılı ikinci yarısından itibaren SGK evde hemodiyaliz ücretini karşılamaktadır. Fresenius Medical Care ülkemizde diyalizde özel sektörün lokomotif firmasıdır. Yaklaşık 6000-7000 arası hastaya hizmet vermektedir. Evde Hemodiyaliz yapmak isteyen ve uyun görülen hastaların evlerine Hemodiyaliz cihazı ve su sistemi firmamız tarafından ücretsiz kurulmaktadır. Dolayısıyla hastalara maddi hiç bir yük binmemektedir” diye konuştu.
Bu tedaviyi yapmak istemenin başarmak için büyük oranda yeterli olacağını söyleyen Dr. Eryılmaz, tüm diyaliz hastalarının ev hemodiyalizi hususunda en azından bilgi almalarını tavsiye etti. Ev Hemodiyalizini aktif uygulayan hastalarla görüşmenin bu hususta korkuları olan hastaların daha iyi aydınlanmasına yardımcı olacağını belirten Dr. Eryılmaz, “Bizzat bu hastalarımızdan uzun sürede ve düşük pompa hızında diyaliz yapılmasını sağlayan bu yöntemle görülen klinik düzelmeyi öğrenebilirler” şeklinde konuştu.
KİMLER YAPABİLİR?
Diyalize girmekte olan ya da yakın zamanda başlaması gereken, sağlığında daha fazla söz sahibi olmak isteyen, aktif sosyal ve iş yaşamını sürdürmek ya da yeni bir işe başlamak isteyen, ailesiyle veya evde daha fazla vakit geçirmek isteyen, kendisi ya da bir yakını diyaliz işlemini ve damar yolu girişimini öğrenebilecek herkes ev hemodiyalizi adayı olabilir. Kişiler eğitim öncesinde tedaviye uygunluk açısından diyaliz hemşiresi, teknisyeni ve nefroloji uzmanı tarafından değerlendirilir. İstemek en önemli başlangıç noktasıdır. Sağlık Bakanlığı’nca yapılan yeni bir düzenleme sonrasında, artık evde hemodiyalizi kendi veya yakını yapamayacak hastalara bir diyaliz hemşiresi tarafından evinde hemodiyaliz yapılması da mümkün olmuştur. Evde Hemodiyaliz Nasıl Yapılır? Merkez diyalizinde kullanılan gibi, ancak kullanımı daha kolay hemodiyaliz makineleri ve su sistemi hastanın evine kurulur, hasta ve/veya yakını bu konuda eğitim alır ve tüm diyaliz işlemlerini evde yapar. Diyaliz süresi haftada 3 gün olmak üzere, her hasta kendi koşullarına göre diyaliz zamanı ve gününü seçebilir, değişiklik yapabilir, gün içi veya gece seçeneklerini kullanabilir. Diyaliz süresi 7-8 saat olarak önerilmektedir. Özellikle çalışan, çalışmaya başlamak isteyen ya da gün içi aktivitelerini etkin devam ettirmek isteyen hastalar için gece uykuda 8 saat diyaliz daha uygun bir program olacaktır.
BU KONUDA NASIL VE NEREDE EĞİTİM ALINIR?
Ev hemodiyalizini yapmak isteyen hasta en az 1 ay olmak koşuluyla bir diyaliz merkezinde eğitim alır. İsteğe bağlı olarak, bazı hastalar için evde diyalizine yardımcı olabilecek veya aktif olarak diyalizi yapabilecek bir yakını, yardımcısı varsa eğitime birlikte alınırlar. Ev hemodiyalizi eğitimi haftada 3 kez hemodiyaliz seansları sırasında verilir. Eğitim ekibi diyaliz hemşiresi, diyaliz teknisyeni ve bir nefroloji uzmanından oluşur. Eğitimin son iki haftasında hasta ve/veya yakını merkezde kendi diyalizini uygular. Hasta hazır olduğunda değerlendirme yapılır ve yeterli olduğundan emin olunan hastaya sertifika verilerek evde hemodiyaliz başlatılır. Neler öğrenilir? Hasta eğitimi boyunca damar yoluna girme, diyalizi başlatma ve sonlandırma işlemlerini öğrenir. Böbrek yetersizliğinin nedenleri ve bulguları, hemodiyaliz makinesi ve su sistemi hakkında bilgi edinir. Ayrıca diyalizi sırasında karşılaşılabilecek sorunlar ve çözümleri hakkında uygulamalı eğitim alır (pıhtılaşma, hava-kan kaçağı, diyaliz makinesi alarmları, elektrik kesilmesi vb durumlarda yapılması gerekenler). Takip ya da kontroller nasıl olur? Ev hemodiyalizi hastaları ayda bir kez diyaliz merkezine giderek kan tetkiklerini yaptırır, nefroloji uzmanı tarafından değerlendirilir. Diyaliz hemşiresi-teknisyeni de üç ayda bir ev ziyareti yaparak hasta ve koşulları kontrol eder.
EV HEMODİYALİZİNİN AVANTAJLARI
Ev hemodiyalizi, hastaya kendi tedavi planını yapabilme, dolayısıyla kendi hayatını yönetme özgürlüğünü verir. Daha iyi, daha aktif ev, aile, sosyal ve iş yaşamı sağlar. Ev hemodiyalizine geçen hastalar, yaşam kalitelerinde yükselme olduğunu, kendilerini daha enerjik ve mutlu hissettiklerini, daha iyi uyuduklarını ifade etmektedirler. Kişiye özel makine kullanımı sonucunda hijyen açısından olumlu sonuçlar sağlanır. Merkez hastalarına göre herhangi bir sebepten hastaneye yatma ihtimali daha azdır. Damar yolu problemi ya da enfeksiyonu daha seyrek görülür. Diyaliz süresini uzatabilmeye imkan verir, hatta günümüz koşullarında ancak ev diyalizi ile uzun diyaliz mümkün olabilmektedir. Herhangi bir klinikte diyalize giren hastalar en fazla 3 gün 4’er saat diyaliz yapabilmektedir. Bu süreyi uzatmak gerek mevcut hasta sayısı, gerekse bir merkezde 8 saat kalmanın zorluğu nedeniyle pratikte sağlanamamaktadır. Diyaliz süresinin daha uzun olması ne kazandırır? Böbreklerimiz 24 saat çalıştığından, diyaliz süresinin uzatılması normal böbrek fonksiyonlarına daha çok benzer. Daha uzun süreli diyaliz ile üre ve benzeri gibi böbrek yetmezliğinde biriken toksinler çok daha iyi temizlenmekte, sıvı birikimi azalmakta, deri rengi, kas ve kemik hastalıkları düzelmektedir. Pek çok diyaliz hastasının kullanmak zorunda kaldığı tansiyon, fosfor ya da kan ilaçları kullanımına çoğunlukla ihtiyaç kalmamaktadır. Hastadan sıvı çekilmesi işlemi 4 saat yerine 8 saate yayıldığından diyaliz sırasında çoğu hastada rastlanılan tansiyon düşmesi, kramp gibi sorunlar nerdeyse tamamen kaybolmaktadır. Diyaliz süresinin 4 saatten 8 saate çıkarılmasıyla yaşam süresinde uzama, kalp fonksiyonlarında iyileşme, kan mineral ölçümlerinde düzelme, yaşam kalitesinde ve çalışabilirlik durumundan artma olduğu gösterilmiştir. Çoğu hastada, tuz dışında diyette ciddi kısıtlama gerekmez. Seksüel fonksiyonlarda ve kadın doğurganlığında iyileşme bildirilmektedir. [Haber/Foto: Şeref Kahraman]
