Sosyal güvenlik sisteminde yapılan düzenlemeler, bazı kişilere birden fazla gelir elde etme fırsatı sunuyor. Özellikle kadınlar ve vefat etmiş yakınları olan vatandaşlar için bu haklar ciddi bir ekonomik katkı anlamına gelebiliyor.
Ancak her maaş türü için aranan koşullar ve bağlanma kriterleri ayrı ayrı değerlendirilmekte. Uygulama daha çok geçmişte sigortalı olanlar için geçerli. Bu nedenle detayları öğrenmeden hak kaybı yaşanması mümkün.
Üç ayrı sosyal güvenlik kolundan ödeme alınabiliyor
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bazı vatandaşlara aynı anda üç ayrı maaş alma imkânı tanıyor. Bu maaşlar arasında kişinin kendi emekli aylığı, eşinin vefatı sonrası hak kazanılan dul maaşı ve anne ya da babadan alınabilen yetim aylığı bulunuyor
Bu uygulama özellikle farklı sigorta kollarına kayıtlı aile bireyleri olanlarda karşılık buluyor. Örneğin, SSK’dan emekli bir kadın, Bağ-Kur emeklisi eşinden dul aylığı alırken; Emekli Sandığı mensubu babasından da yetim aylığı elde edebiliyor. Böylelikle üç ayrı kurumdan bağımsız olarak gelir bağlanması mümkün hale geliyor.
Kadınların sosyal güvenliği çok yönlü korunuyor
SGK mevzuatı gereği kadınlar, hem kendi emeklilik maaşlarını hem de eşlerinin vefatı sonrası hak ettikleri dul maaşını alabiliyor. Bu iki gelir farklı sosyal güvenlik kurumlarından geliyorsa, bağlanma ihtimali daha da yüksek oluyor. Eşinin vefatı sırasında kadın çalışmıyorsa veya gelir seviyesi belirlenen sınırın altındaysa dul maaşının oranı %75'e kadar yükselebiliyor. Ancak aktif çalışan kadınlarda bu oran genellikle %50 düzeyinde kalıyor. Mevzuat bu açıdan özellikle kadınların ekonomik durumuna destek sağlamayı hedefliyor.
Evlenmeyen kız çocuklarına ömür boyu maaş
Kadınlara sağlanan bir diğer hak da yetim aylığı kapsamında kız çocuklarını kapsıyor. Evlenmeyen ve sigortalı bir işte çalışmayan kız çocukları, yaşamları boyunca yetim maaşı almaya devam edebiliyor. Bu hak, kız çocukları için süreye bağlı olmaksızın geçerli. Ancak evlenme ya da çalışma durumunun başlamasıyla birlikte maaş kesiliyor. Erkek çocuklarda ise bu hak yalnızca öğrenim gördükleri sürece ve 25 yaşına kadar geçerli.
900 prim günüyle maaş hakkı kazanmak mümkün
SGK sisteminde en az 900 gün prim ödeyen bireyler, belirli şartlarla maaş alma hakkına sahip olabiliyor. Bu kişiler, kendi emeklilik gelirlerine ek olarak eşlerinden veya ebeveynlerinden dul ya da yetim aylığı da alabiliyor. Ancak bu haklardan yararlanmak için medeni durum, çalışma ve gelir düzeyi gibi faktörler de inceleniyor.
Başvuru sürecinde SGK, tüm kriterleri detaylı bir şekilde değerlendirerek maaş bağlama kararı veriyor. Böylece düşük prim günü olanlar dahi çok yönlü destek alabiliyor.
