Gıda şirketleri, şeker içeriğini gizlemek için çeşitli taktikler kullanarak tüketicileri yanıltabilir. İlave şekeri fark etmek zor olsa da, içindekiler listesini incelemek, bilinçli seçimler yapmanızı sağlar.
Aşırı ilave şeker tüketimi, obezite, tip 2 diyabet ve kalp hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarıyla bağlantılıdır. Araştırmalar, birçok kişinin günlük önerilen miktardan fazla şeker tükettiğini gösteriyor. Örneğin, ortalama bir Amerikalı günde yaklaşık 15 tatlı kaşığı (60 gram) ilave şeker alıyor. Ancak bu şeker, doğrudan yiyeceklere eklenerek değil, genellikle “sağlıklı” gibi pazarlanan işlenmiş gıdalarda gizleniyor. Gıda şirketleri, şeker içeriğini düşük göstermek için çeşitli taktikler kullanıyor.
1. Şekere Farklı İsimler Vermek
Şeker, etiketlerde pek çok farklı isimle karşınıza çıkabilir. Glikoz, fruktoz veya sükroz gibi tanıdık isimlerin yanı sıra, daha az bilinen isimler de kullanılır. Örneğin: Kuru şeker türleri: Arpa maltı, pancar şekeri, hindistancevizi şekeri, hurma şekeri, muskovado, buharlaştırılmış kamış suyu, meyve suyu konsantresi, maltodekstrin.
2. Birden Fazla Şeker Türü Kullanmak
İçindekiler listesi, ürünün içeriğini ağırlık sırasına göre gösterir; en çok kullanılan bileşen en üstte yer alır. Üreticiler, şekeri farklı türlerde kullanarak her birini listede daha aşağı sıralara yerleştirir. Böylece ürün düşük şekerli gibi görünür, oysa şeker toplamda yüksek miktardadır.
3. Beklenmedik Ürünlere Şeker Eklemek
Tatlı ürünlerde şeker olması beklenir, ancak tatlı olmayan gıdalarda da gizli şeker bulunabilir. Örneğin: Makarna sosları, yoğurt….
4. “Sağlıklı” Şeker Alternatifleri Kullanmak
“Rafine şeker içermez” etiketli ürünler, genellikle agave şurubu, hindistancevizi şekeri, bal veya akçaağaç şurubu gibi alternatiflerle tatlandırılır. Bu şeker türleri, az miktarda besin içerse de, aşırı tüketildiğinde rafine şekerle aynı sağlık risklerini taşır.
5. Doğal ve İlave Şekeri Birlikte Listelemek
Meyve, sebze ve süt ürünleri doğal şeker içerir ve bu şekerler genellikle lif ve besinlerle dengelenir. Ancak etiketlerde doğal ve ilave şekerler “Toplam Şeker” olarak bir arada listelenir. Bu, ürünün ne kadar ilave şeker içerdiğini anlamayı zorlaştırır.
6. Sağlıklıymış Gibi Görünen Etiketler Kullanmak
“Doğal”, “az yağlı”, “light” veya “diyet” gibi ifadeler, ürünün sağlıklı olduğu izlenimini verir. Ancak bu ürünler genellikle yüksek miktarda şeker içerir. Örneğin, “az yağlı” yoğurtlar, lezzet için ekstra şekerle tatlandırılabilir.
7. Porsiyon Boyutlarını Küçültmek
Üreticiler, şeker ve kalori miktarını düşük göstermek için porsiyon boyutlarını gerçekçi olmayan şekilde küçük tutar. Örneğin, bir içecek tek kişilik gibi görünse de etikette 2-3 porsiyon olarak belirtilebilir. Böylece bir porsiyondaki şeker az görünür, ancak tüm paketi tükettiğinizde çok daha fazla şeker almış olursunuz.
8. Düşük Şekerli Markaların Şekerli Versiyonlarını Çıkarmak
Bazı markalar, düşük şekerli ürünleriyle bilinir, ancak aynı markanın yeni versiyonları yüksek şeker içerebilir. Örneğin, tam tahıllı bir kahvaltılık gevrek sade haliyle sağlıklı olabilir, ancak “çikolatalı” veya “meyveli” versiyonu çok daha fazla şeker barındırır.
