Milli Mücadele Müzesi olarak hizmet veren yapı, aslında 1893 yılında Kurşunlu Camii civarındaki Seyfullah Efendi Konağı’nda "Derece-i Ula Mekteb-i Mülkiye İdadisi" adıyla eğitim hayatına başladı. O dönemde üç yıl rüştiye, iki yıl idadi olmak üzere beş yıl eğitim süresi bulunuyordu. Artan öğrenci sayısı üzerine, neo-klasik üslupta tasarlanan mevcut binanın temeli 1903 yılında atıldı ve ilk olarak birinci katı tamamlandı.
1915 yılında okulun adı “Sultani” olarak değiştirildi, ikinci katı ise 1916’da tamamlandı. Kuruluşundan itibaren okul, Talas’taki Amerikan Okulu ile rekabet eden önemli bir eğitim kurumu haline geldi. Ancak Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı yıllarında öğrenci sayısında azalma yaşandı.
Cepheye giden öğrenciler ve Kayseri Lisesi’nin kahramanlık hikayesi
1921 yılında okul, Ankara Sultanisi ile birleştirilerek 12 yıllık yatılı sultani durumuna getirildi. Aynı yıl, TBMM’nin hükümet merkezini Kayseri’ye taşıma kararı alınması üzerine lise binası, meclis toplantıları için hazırlandı. Ancak Sakarya Savaşı’nın kazanılmasıyla bu karar uygulanmadı.
O dönemde okulun son sınıf öğrencileri, eğitimlerini yarıda bırakarak cepheye gitti. Sakarya Meydan Muharebesi’nde şehit düşen bu öğrenciler nedeniyle Kayseri Lisesi, 1921 yılında mezun veremedi. Bu kahramanlık hikâyesi, yıllar sonra şair Cahit Külebi tarafından okul kayıtları incelenirken gün yüzüne çıkarıldı. Şehit öğrenciler anısına okul bahçesinde bir anıta yer verildi.
Faruk Nafız ve Behçet Kemal’in izleri
1922 yılında okula edebiyat öğretmeni olarak atanan Faruk Nafız Bey, iki yıl görev yaptığı bu dönemde şehit öğrenciler için “Kayseri Lisesi Marşı”nı kaleme aldı. Ayrıca, ileride ünlü bir şair olacak Behçet Kemal Çağlar da onun öğrencileri arasında yer aldı.
Atatürk’ün ziyareti ve tarihe düşen bir anı
1923 yılında okulun adı “Sultani”den “Lise”ye dönüştürüldü. 14 Ekim 1924’te Mustafa Kemal Paşa, eşi Latife Hanım ile çıktığı yurt gezisi kapsamında Kayseri’yi ziyaret ettiğinde, Kayseri Lisesi’ni de onurlandırdı. Ziyarette Behçet Kemal’in yaptığı konuşma ve öğrencilerin hazırladığı müsamere, Atatürk’ü derinden etkiledi. Büyük Önder, memnuniyetinin bir ifadesi olarak okula bir yağlıboya tablo hediye etti.
Değişim ve gelişim süreci
Zaman içinde okul, farklı eğitim kademeleriyle birleşerek büyüdü. 1935-1936 ders yılında kız ortaokulu ile birleşti, 1959’da bünyesinde bir Akşam Lisesi açıldı. 1982’de kapanan bu bölüm, 1994-1995 öğretim yılında açılan “Yabancı Dil Ağırlıklı” bölümle yerini modern bir yapıya bıraktı. 2005-2006 yılında ise okul “Anadolu Lisesi” statüsüne kavuştu.
Milli Mücadele Müzesi olarak yeni bir dönem
Kayseri’nin tarihine ve milli mücadele dönemine ışık tutan bu yapı, Kayseri Büyükşehir Belediyesi ile İl Milli Eğitim Müdürlüğü arasında yapılan protokol sonucu 2 Mayıs 2016 tarihinde Milli Mücadele Müzesi olarak ziyarete açıldı. Bugün müze, hem öğrenciler hem de tarih meraklıları için geçmişle bugünü buluşturan bir zaman köprüsü olarak hizmet veriyor.
Kayseri’nin merkezinde yer alan Milli Mücadele Müzesi, sadece bir eğitim binasının hikâyesini değil, aynı zamanda vatan uğruna can veren gençlerin fedakârlığını da anlatıyor. Tarih kokan bu mekân, her Kayserilinin ve Türkiye tarihine ilgi duyan herkesin mutlaka görmesi gereken bir kültür hazinesi olma özelliğini sürdürüyor.
