Kayseri'nin Develi ilçesinde bulunan Gümüşören Barajı'nda su seviyesinin düşmesiyle, yıllar önce sular altında kalan 4 eski yerleşim yeri yeniden gün yüzüne çıktı. Barajın doluluk oranının %27'ye kadar gerilemesi, hem bölge halkını endişelendirdi hem de geçmişe ait izlerin ortaya çıkmasına neden oldu.
Baraj Suları altındaki köyler ortaya çıktı
2015 yılında sulama ve enerji üretimi amacıyla faaliyete alınan Gümüşören Barajı, bu yıl kuraklık ve bilinçsiz su kullanımı nedeniyle tarihi bir düşüş yaşadı. Su seviyesindeki bu dramatik düşüş sonucunda, eski Yenice ve Çukuryurt köyleri ile Beşkardeşler ve Menengi mezraları gün yüzüne çıktı.
Bölgede baraj inşası öncesinde yaşam süren vatandaşlar, yıllar sonra evlerinin, camilerin ve okulların kalıntılarını tekrar görme fırsatı buldu.
'Baraj yapıldığından bu yana ilk kez bu kadar çekildi'
Gümüşören Barajı ve HES İşletme Müdürü Cemalettin Yıldız, barajdaki su seviyesinin bugüne kadar hiç bu kadar düşük olmadığını belirtti. Barajın tam dolu kapasitesinin 186 milyon metreküp olduğunu vurgulayan Yıldız, mevcut durumda bu miktarın 71 milyon metreküpe kadar gerilediğini söyledi.
“Bu, baraj sisteminin çalışması için kritik eşik olan 60 milyon metreküpe yaklaştığımız anlamına geliyor. Eğer bu seviye altına inerse hem sulama sistemi durur hem de enerji üretimi durma noktasına gelir. Daha önce taşkın yaşadığımız zamanlar bile oldu. Şimdi ise minimum seviyelerdeyiz,” dedi.
Yıldız, ayrıca su seviyesinin düşmesiyle eski camilerin sadece minarelerinin değil temellerinin bile görünür hale geldiğini ifade etti.
'Anılarımız gözümüzün önüne geliyor'
Yenice Mahallesi Muhtarı Erol Çalışkan, baraj yapılmadan önceki yaşam alanlarının yeniden görünür olmasının kendisi için hem duygusal hem de düşündürücü olduğunu söyledi.
“Baraj 2015’te yapılmıştı. Bu seneye kadar eski köyümüzün böyle açığa çıktığını ilk kez görüyorum. Çocukluğumuz burada geçti. Evlerimiz, okulumuz, camimiz… Hepsi ortaya çıktı. Bir yandan mutlu olsak da, bir yandan da kuraklık nedeniyle üzgünüz,” dedi.
'Sular 1 kilometre çekildi, tarım zorlaştı'
Muhtar Çalışkan, bu yıl yaşanan su kaybının tarımı da doğrudan etkilediğini belirtti.
“Sular yaklaşık 1 kilometre çekildi. Bahçelerimizi sulayamıyoruz. Ürün yetiştirme imkânımız büyük oranda azaldı. İklimsel olarak da kötü bir yıl geçiriyoruz,” diye konuştu.
Baraj bölgesinde hem ekonomik hem ekolojik endişe
Gümüşören Barajı, sadece sulama değil, aynı zamanda enerji üretimi ve balıkçılık açısından da bölge ekonomisine katkı sağlıyor. Ancak doluluk oranının %27’ye kadar gerilemesi bu faaliyetleri de riske atmış durumda. Baraj yönetimi, yağış mevsiminde doluluk oranının artmasını umut ediyor.
“Bu sene yağışlara bağlı beklentimiz var. Eğer yağış gelmezse, gelecek yıl üretimi daha da azaltmak zorunda kalacağız,” diyen Yıldız, uzun vadeli planlamaların önemine dikkat çekti.
Drone görüntüleriyle ortaya çıkan tarihî izler
Baraj bölgesinde çekilen drone görüntülerinde, köy kalıntıları, cami minareleri ve ev temelleri net şekilde görülüyor. Bölge halkı ve ziyaretçiler, bu manzarayı görmek için alana geliyor. Ancak uzmanlar, bu tür görüntülerin ardında yatan kuraklık gerçeğine dikkat çekiyor.
