Kayseri’de sebze ve meyve fiyatlarındaki artış vatandaşın cebini yakmaya devam ediyor. Son dönemde en dikkat çeken örneklerden biri ise marul oldu. Üretici 3 TL’ye satıyor, tüketici 35 TL’ye alıyor: Marulun fiyat yolculuğu aracılar, nakliye ve yüksek kâr politikalarıyla katlanıyor.
Çiftçinin zor durumu
Marul üreticileri, tarlada sattıkları fiyatın maliyetlerini zor karşıladığını söylüyor. Gübre, tohum, işçilik ve sulama masraflarının her yıl arttığını belirten üreticiler, “Market fiyatı yüksek ama bize yansıyan kazanç çok düşük” diyerek duruma tepki gösteriyor.
Tüketicinin tepkisi ne oldu?
Market raflarında marul fiyatını gören vatandaşlar, aradaki uçuruma anlam veremiyor. Birçok kişi, üreticiden doğrudan alışveriş yapabilecekleri üretici pazarlarının ve kooperatiflerin yaygınlaşmasını talep ediyor.
Uzmanlardan çözüm önerileri geldi
Tarım ekonomistlerine göre, fiyat farkını azaltmanın en etkili yolu aracı sayısını düşürmek. Üreticiden doğrudan tüketiciye satış yapan sistemler, hem üreticinin emeğinin karşılığını almasını hem de tüketicinin daha uygun fiyata ürün almasını sağlayabilir.
Fiyat farkının sebepleri
Aracı zinciri ve komisyonlar, nakliye ve depolama maliyetleri, marketlerin kar politikaları, mevsimsel üretim ve arz-talep dengesi sebepleri arasında yer almaktadır.
Aracı Zinciri ve Komisyonlar
Marul, tarladan tüketiciye ulaşana kadar birçok aracının elinden geçiyor. Önce üreticiden hale satılıyor, ardından toptancılar, dağıtıcılar ve marketler devreye giriyor. Her aracı kendi kârını ekleyince fiyat katlanıyor.
Nakliye ve Depolama Maliyetleri
Yakıt fiyatlarındaki artış, sebzelerin nakliye maliyetini yükseltiyor. Ayrıca marul gibi hassas ürünlerin soğuk hava depolarında saklanması, ekstra elektrik ve bakım giderleri anlamına geliyor.
Marketlerin Kâr Politikaları
Bazı market zincirleri, giderlerini karşılamak ve kâr elde etmek için ürün fiyatlarını yüksek tutuyor. Büyük şehirlerde kira ve personel giderleri de bu fiyatlara ekleniyor.
Mevsimsel Üretim ve Arz-Talep Dengesi
Marulun üretim dönemi, hava şartları ve talep yoğunluğu fiyatı doğrudan etkiliyor. Üretim azaldığında fiyat artışı kaçınılmaz oluyor.
