Sosyal medyada sıkça karşılaşılan “Sigara izmariti yangına neden olmaz” veya “Cam şişe ormanı tutuşturur mu?” gibi iddialar, uzmanlar tarafından çürütülüyor. Orman yangınlarının oluşumunda hem doğa koşulları hem de insan kaynaklı ihmal önemli rol oynuyor. Türkiye’de ve dünyada yangınların sayısı ve yanan alan miktarı her yıl artış gösteriyor. Peki, uzmanlar nelerin yangına sebep olduğuna dair neler söyledi detaylar haberimizde…
Yangın üçgeni
Bir yangının başlaması için üç unsurun bir araya gelmesi gerekir: ısı, oksijen ve yanıcı madde. “Yangın üçgeni” olarak bilinen bu üçlüden herhangi biri eksik olduğunda yanma gerçekleşmez. Ancak ısı kaynağı, havadaki oksijen ve kuru bitki örtüsü gibi yanıcı maddeler bir araya geldiğinde, küçük bir kıvılcım bile büyük yangınlara dönüşebilir.
30–30–30 Kuralı
Uzmanlar, yangın riski için “30–30–30” kuralına dikkat çekiyor. Sıcaklık 30°C’nin üzerine çıktığında, nem oranı %30’un altına düştüğünde ve rüzgâr hızı saatte 30 kilometreye ulaştığında, yangın için kritik koşullar oluşuyor. Bu ortamda, küçük bir neden bile devasa bir yangının başlamasına yetebiliyor.
Sigara izmariti
Kuru otlar, 300–400°C arasında tutuşma sıcaklığına sahiptir. Bir sigara izmaritinin ucu ise 500–600°C sıcaklığa ulaşır. Bu, yangın başlatmak için fazlasıyla yeterlidir. Üstelik rüzgâr etkisiyle bu sıcaklık daha geniş bir alana yayılabilir ve dakikalar içinde büyük bir yangına dönüşebilir.
Cam ve plastik şişeler
Doğada bırakılan cam ve plastik şişeler, güneş ışığını mercek gibi odaklayarak 200–300°C’ye ulaşan sıcaklıklar oluşturabilir. Özellikle hava sıcaklığının yüksek olduğu yaz aylarında bu değerler daha da artar. Bu ısı, kuru otların tutuşma sıcaklığına çok yakın olduğu için yangın riski taşır.
Yangınların artışındaki sebepler
Her yıl Türkiye’de ortalama 3.000–4.000 arası orman yangını meydana geliyor. Ancak bu yıl, ekstrem hava koşulları nedeniyle sayı 5.000’in üzerine çıktı. Yangınların büyük çoğunluğu ihmal, dikkatsizlik, tedbirsizlik veya kasıt sonucu çıkıyor. Bu artış yalnızca Türkiye’ye özgü değil; iklim değişikliği ve aşırı sıcaklıklar nedeniyle tüm dünyada yangın sayısı ve yanan alan miktarı her yıl yükseliyor.
Doğaya bırakılan atık
Uzmanlar, doğaya atılan her çöp, cam şişe veya sigara izmaritinin, farkında olunmadan büyük bir felaketin başlangıcı olabileceğini hatırlatıyor. Özellikle yaz aylarında, yüksek sıcaklık ve düşük nemin olduğu günlerde bu tür ihmallerin sonucu telafisi zor kayıplara yol açabiliyor.
