Osman Hamdi Bey’in uzun süredir kayıp olan “Preparing Coffee” adlı tablosu, Londra’da sanatseverlerle buluşmaya hazırlanıyor. 29 Nisan 2025’te Sotheby’s müzayede evinde düzenlenecek “Oryantalist Sanat” başlıklı açık artırmada satışa sunulacak eserin, 1-1,5 milyon sterlin (yaklaşık 50-75 milyon lira) arasında bir fiyata alıcı bulması bekleniyor. Türk resminin öncülerinden Osman Hamdi Bey’in 1881 tarihli bu nadide eseri, yıllarca özel bir koleksiyonda saklı kalmış ve varlığı yalnızca 19. yüzyılda çekilmiş siyah beyaz bir fotoğraf sayesinde biliniyordu.
Tablonun hikayesi, İstanbul’dan başlayarak Viyana’ya ve oradan Londra’ya uzanan ilginç bir yolculuğu barındırıyor. Sotheby’s Avrupa Resimleri Uzmanı Claude Piening, eserin yeniden keşfinin sanat dünyası için büyük bir sürpriz olduğunu belirtiyor. Piening, tablonun Gürcistan ve Azerbaycan’daki koleksiyonlardan geçerek Avusturya’daki bir aileye ulaştığını, ardından birkaç yıl önce başka bir koleksiyonere satıldığını anlatıyor. Yıllar sonra gün yüzüne çıkan bu eser, Osman Hamdi Bey’in 1880’li yıllarda en üretken olduğu döneme ait olmasıyla dikkat çekiyor.
Kültürler Arası Bir Köprü: “Preparing Coffee”
“Preparing Coffee”, küçük boyutlu bir tablo olmasına rağmen derin bir anlam taşıyor. Latin harfleriyle imzalanmış ve tarih atılmış olması, eserin muhtemelen bir Avrupalı koleksiyoner için yapıldığını gösteriyor. Tabloda, kahve hazırlığı öncesi ellerini yıkayan iki kadının yer aldığı bir an resmediliyor. Yanlarında kahve sürahisi ve fincanlar, Osmanlı kültürünün günlük ritüellerine zarif bir gönderme yapıyor. Piening, tablonun mekan tasvirindeki incelik ve saygılı yaklaşımın, Osman Hamdi Bey’in sanatındaki ustalıkla öne çıktığını vurguluyor.
Eser, Türk kültürünün önemli bir simgesi olan kahveyi merkeze alırken, aynı zamanda Fransız akademik resim tarzını yansıtıyor. Osman Hamdi Bey, Paris’teki Ecole des Beaux-Arts’ta öğrendiği teknikleri Türkiye’ye taşıyan ilk sanatçılardan biri olarak biliniyor. Bu nedenle “Preparing Coffee”, Türk ve Batı kültürleri arasında bir köprü kuruyor. Tablodaki Osmanlı motifleri, Fransız estetiğiyle harmanlanarak sanatçının çok yönlü vizyonunu ortaya koyuyor. Piening, bu kültürel geçişin eseri daha da özel kıldığını ifade ediyor.
Tablonun üst kısmında kufi yazısıyla yazılmış bir metin yer alıyor. Bu metinde, Kur’an-ı Kerim’in Hud Suresi’nden bir ayet alıntısı olan “Başarmam ancak Allah’ın yardımıyladır” ifadesi bulunuyor. Osman Hamdi Bey’in diğer eserlerinde de kullandığı bu detay, tabloya manevi bir derinlik katıyor.
Tablonun geçmişi de en az kendisi kadar etkileyici. İlk olarak 1910’larda Gürcistanlı bir koleksiyoner tarafından satın alınan eser, 1930’larda Viyana’ya ulaşmış ve 2008’e kadar bir ailenin koleksiyonunda kalmış. Topkapı Sarayı’ndaki hayali bir haremi andıran zengin detaylı mekanıyla, Osman Hamdi Bey’in estetik anlayışını yansıtan tablo, sanat tarihçileri tarafından bir başyapıt olarak değerlendiriliyor.
Piening, eserin fiyat aralığının Osman Hamdi Bey’in son yıllarda rekor kıran satışlarıyla uyumlu olduğunu belirtiyor. Sanatçının eserleri, uluslararası arenada büyük ilgi görüyor ve dünyanın dört bir yanındaki müzelerde sergileniyor. “Preparing Coffee”ye Türkiye’den de talep olması beklenirken, eserin küresel sanat piyasasında da yankı uyandırması öngörülüyor. Osman Hamdi Bey’in oryantalist sanatın önde gelen isimlerinden biri olarak kabul edilmesi, bu tablonun değerini daha da artırıyor.
“Preparing Coffee”, sadece bir tablo değil, aynı zamanda kültürler arası bir diyalog ve sanatın birleştirici gücü. Osman Hamdi Bey’in fırçasından çıkan bu eser, 29 Nisan’da Londra’da yeni sahibini bulurken, Türk sanat tarihinin eşsiz bir mirasını dünyaya bir kez daha hatırlatacak.
