Kayseri’de yer alan Şeyh İbrahim Tennurî Türbesi, hem mimari özellikleri hem de manevi derinliğiyle şehrin kültürel dokusunda ayrıcalıklı bir konuma sahiptir. Osmanlı döneminde inşa edilen bu yapı, özellikle sade (gösterişten uzak) dış görünümüyle klasik Selçuklu tarzını kendine özgü bir biçimde sürdürür.
Şeyh İbrahim Tennurî kimdir?
Şeyh İbrahim Tennurî’nin gerçek adı kesin olmamakla birlikte, kaynaklarda Sivas ya da Amasya doğumlu olduğu aktarılır. Ailesi zamanla “Sarrafzadeler” olarak tanınmıştır.
Gençliğinde Konya’da eğitim almış, ardından Kayseri’ye dönerek Hunad Hatun Medresesi’nde öğretim görevlisi olarak görev yapmıştır. Bu vazifesinden ayrılmasının sebebi — rivayetlere göre — medresede Hanefî olma şartı bulunması, Tennurî’nin ise Şâfiî mezhebine bağlı olmasıdır.
Edebi kimliğiyle de ön plandadır
Tennurî, tasavvufa yönelerek ünlü mutasavvıf Akşemseddin Hazretleri’nin sohbet halkasına katılmıştır. Akşemseddin’den aldığı icazetle hilafet makamına yükselen Tennurî, daha sonra Kayseri’ye dönerek manevi rehberlik faaliyetlerini sürdürmüştür.
Kaynaklarda Tennurî’nin hem sufî yönü hem de edebî kimliği ön plandadır. “Gülzâr-ı Manevî” ve “Gülşen-i Niyâz” adlı şiirsel eserlerinde, İslamî ve tasavvufî düşünceleri edebi bir dille yorumlamıştır.
Vefat ettiği tarih genel olarak H. 887 / M. 1482 olarak belirtilir. Ölümünden sonra, kendi adıyla anılan caminin yanında türbesi inşa edilmiştir.
Türbenin mimarisi köprü niteliği taşır
Şeyh Tennurî Türbesi, camiyle bitişik biçimde ve kare plan üzerine kurulmuştur. Kitabelerinde, Sultan Mehmed oğlu II. Bayezid Han döneminde H. 889 (M. 1484) yılında tamamlandığı ifade edilir. Türbenin mimarisi, klasik Selçuklu türbelerinden Osmanlı tarzına geçişte köprü niteliği taşır.
Türbe içinde üç sanduka bulunur: bunlar Şeyh İbrahim Tennurî, oğlu Şeyh Lütfullah ve diğer oğlu Ali Sultan’a aittir. Girişle türbe arasında bir eyvan (açık geçiş alanı) yer alır. Türbe pencereleri dıştan altıgen külahla örtülüdür; iç mekân, alçak pencerelerle aydınlatılmıştır.
Kompleksi tamamlayan önemli öğelerden biri de çeşmedir. Çeşmenin yapım tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte, 1482 yılı civarında inşa edildiği tahmin edilir. Bu yapı zaman içinde çeşitli restorasyonlardan geçmiştir.
Öğretileri vatandaşlar tarafından yaşatılır
Şeyh Tennurî’nin ardından tasavvuf geleneği, özellikle Tennuriyye adıyla Bayramiyye-Şemsiyye kolu içinde varlığını sürdürmüştür. Onun rehberliği ve öğretileri, Kayseri’de ve çevresinde tasavvuf çevrelerinde yaşatılmakta; kültürel, tarihsel ve manevi temalı etkinliklerde sıkça anılmaktadır.
Kültür kurumları ve sivil toplum kuruluşları, Şeyh İbrahim Tennurî Hazretleri’ni anma programları düzenleyerek; onun hayatını, eserlerini ve Kayseri’ye katkılarını toplumla buluşturmaktadır.
