2025 yılı Ekim ayında yayımlanan Kayseri Tomarza Belediyesi’nin 2024 yılına ait Sayıştay Denetim Raporu’nda, “Taşınmazların Kayıtlı Değeri Yerine Satış Bedeli Üzerinden Kayıtlardan Çıkarılması” tespiti yer aldı. Raporda, belediyenin taşınmaz satış işlemlerinde muhasebeleştirme hataları yapıldığı belirtildi.
“Satış bedeli üzerinden muhasebeleştirme yapılmıştır”
Sayıştay denetiminde, kurum tarafından ihale edilerek satılan taşınmazlara ilişkin maddi duran varlık hesaplarında, kayıtlı değer yerine satış bedelinin esas alınarak muhasebeleştirme yapıldığı tespit edildi.
Raporda, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 189. maddesine dikkat çekilerek, “250-Arazi ve Arsalar Hesabının” işleyişine ilişkin hükümlere yer verildi. Buna göre, taşınmaz satışlarında kayıtlı değer ile satış bedeli arasındaki olumlu farkın 600-Gelirler Hesabında, olumsuz farkın ise 630-Giderler Hesabında gösterilmesi gerektiği vurgulandı.
“Taşınmaz envanteri ve muhasebe entegrasyonu sağlanmalı”
Raporda, Tomarza Belediyesi’ne taşınmaz envanterinin daha sağlıklı bir şekilde oluşturulması tavsiyesinde bulunuldu. Ayrıca, muhasebe ile taşınmaz bilgi sistemi entegrasyonunun sağlanması, taşınmaz programında her taşınmazın kayıtlı değerinin açıkça yer alacağı şekilde düzenlemeler yapılması gerektiği ifade edildi.
Sayıştay, satışı yapılan taşınmazların kayıtlı değerleri üzerinden kayıtlardan çıkarılması gerektiğini, bunun hem mali tabloların doğruluğu hem de mevzuata uygunluk açısından büyük önem taşıdığını belirtti.
Mali tablo ve faaliyet hesaplarında eksik bilgi oluştu
Yapılan incelemede, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirilen arsa satışlarında, muhasebeleştirme işlemlerinin kayıtlı değer yerine satış bedeli üzerinden yapıldığı görüldü. Bu durumun, 250-Arazi ve Arsalar Hesabı, 630-Giderler Hesabı ve 600-Gelirler Hesabı’nda eksik bilgi oluşmasına yol açtığı tespit edildi.
Raporda şu ifadeye yer verildi:
“250-Arazi ve Arsalar Hesabı ile faaliyet sonuçları tablosundaki gelir ve gider hesaplarının doğru ve güvenilir bilgi sunması için, satılan taşınmazlara ilişkin çıkış kayıtlarının satış bedeli yerine kayıtlı değer esas alınarak muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.”
