Yunanistan’ın Ioannina şehrine bağlı Neokaisaria köyünde yaşayan Zile kökenli Anastasia Papazoğlu’nun elinde bulunan 1956 tarihli bir belge, Kayseri'nin Develi ilçesi sınırlarında yer alan Zile Mahallesi ile Acısu Göleti’ni yeniden gündeme taşıdı. Sosyal medya üzerinden gazeteci Nezih Ötegen tarafından derlenerek paylaşılan bu belge, tarihin tozlu raflarından çıkan nostaljik bir hafıza olarak dikkat çekti.
1956 yılına ait el yazması belgede neler anlatılıyor?
Belgeye göre, 1956 yılında kaleme alınan ifadelerde Zile’ye yakın bir konumda yer alan ve halk arasında “Datli Souyou” (tatlı su) olarak bilinen bir derenin Bozdağ’dan doğduğu ve köye borularla getirildiği anlatılıyor. Bu doğal kaynağın, dönemin zanaatkârlarından Antonis Koulaxis’in babası tarafından boru sistemleriyle köye ulaştırıldığı belirtiliyor. Belge şu sözlerle başlıyor:
“Datli Souyou (haritada işaretli değil), (datli = tatlı, sou = su) bir dereydi ve köye 10 dakika uzaklıktaki Bozdağ'dan geliyordu. Muhbir Antonis Koulaxis'in babası bir zanaatkârdı ve bu suyu köye borularla getiriyordu"
İlyas Peygamber Manastırı ve Bozdağ’ın tarihi dokusu
Belgede yer alan bir diğer önemli bilgi ise Fotini Koulaxi Papazoğlu’nun anılarında geçen İlyas Peygamber Manastırı hakkında. Manastırın, Bozdağ’ın 1200 metre yükseklikteki yamaçlarında bulunduğu ve bölge halkının hayvanlarını bu alanda otlattığı ifade ediliyor. Aynı zamanda bölgede çeşitli kaynaklardan gelen doğal suların, toprak borularla köylere aktarıldığı belirtiliyor.
Papazoğlu’nun ifadelerine göre:
"Bozdağ'ın yamacında yeşillikler vardı. Bu dağ 1200 metre yüksekliğindeydi. Hayvanlarını buraya tırmanıp otlatıyorlardı. İlyas Peygamber Manastırı da vardı. Ayrıca köye toprak borularla su getiren kaynaklar da vardı."
Bölgeye ait su kaynakları: Üç önemli çeşme gündemde
Araştırmacı İbrahim Kozanoğlu da belgede geçen su kaynaklarıyla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Kozanoğlu’na göre, bahsi geçen su kaynakları şunlar olabilir:
1. Manastır Çeşmesi
2. Melede Çeşmesi
3. Bozdağ Çeşmesi
Bu üç çeşmenin de kaynağı olarak Bozdağ gösteriliyor. Su yollarının tarihî değer taşıdığı ve bölgeye özgü bir kültürel hafızanın parçası olduğu vurgulanıyor.
Söz konusu belge, gazeteci Nezih Ötegen’in sosyal medya aracılığıyla kamuoyuyla paylaştığı kaynaklar sayesinde gün yüzüne çıktı. Ötegen, hem Yunanistan’daki diasporadan gelen bu belgenin önemine değindi hem de tarihî kayıtların dijital ortamlarda korunması gerektiğini belirtti.
