Afyonkarahisar ilinde yer alan Eber Gölü, Türkiye'nin önemli sulak alanlarından biridir. Özellikle Çay, Bolvadin ve Sultandağı ilçeleri arasında uzanan 125 kilometrekarelik genişliğiyle dikkat çeken göl, zengin biyolojik çeşitliliği sayesinde doğa tutkunları ve araştırmacılar için büyük bir ilgi merkezi konumundadır. Gölün barındırdığı bazı türler, yalnızca bu özel coğrafyada varlığını sürdürebilmektedir.
Eber Gölü'nün Eşsiz Bitki Dünyası
Eber Gölü ve çevresi, bitki çeşitliliği açısından oldukça zengindir. Göl havzasında yapılan bilimsel çalışmalar sonucunda, toplamda 330 farklı bitki türünün varlığı tespit edilmiştir. Bu bitki türlerinin 56 tanesi, dünya üzerinde sadece bu bölgeye özgü, yani endemik nitelik taşımaktadır. Bu endemik türler, Eber Gölü ekosisteminin benzersizliğinin en önemli göstergelerindendir. Prof. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş gibi bölge ekosistemini inceleyen uzmanlar, bu nadir bitkilerin korunmasının önemine dikkat çekmektedir. Halk arasında "Eber sarısı" olarak bilinen bitki, göl çevresindeki endemik floranın en tanınmış örneklerinden biridir.
Gölün Nadir Hayvan Sakinleri ve Yayılım Alanları
Eber Gölü, sadece bitki örtüsüyle değil, aynı zamanda nadir hayvan türleriyle de öne çıkmaktadır. Bölge, bilimsel açıdan büyük öneme sahip olan Anadolu su kurbağasına ev sahipliği yapmaktadır. Bu kurbağa türü, Türk bilim insanları tarafından tanımlanmış ve dünya üzerindeki doğal yayılım alanı oldukça sınırlıdır. Anadolu su kurbağası, yalnızca Eber, Karamık, Beyşehir ve Eğirdir göllerinde yaşamaktadır. Bu sınırlı coğrafi dağılım, türün korunmasını hayati kılmaktadır. Göl ekosistemi, bunun yanı sıra biyokaçakçılık tehdidi altında olan benekli kaplumbağa ve saz kedisi gibi nadir ve hassas türlere de yaşam alanı sunmaktadır. Bu canlıların varlığı, gölün ekolojik sağlığının bir göstergesidir.
Endemik Türlere Müdahalenin Yaptırımı: Biyokaçakçılık
Eber Gölü gibi endemik türlerin yoğun olduğu alanlar, ne yazık ki biyokaçakçılık riski altındadır. Biyokaçakçılık, bölgeye özgü veya nadir bitki ve hayvan türlerinin yasa dışı yollarla toplanması, avlanması veya yurt dışına çıkarılması suçudur. Bu eylemler, hassas ekosistemlere ve türlerin popülasyonlarına geri dönülemez zararlar verebilir. Prof. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş, bazı dönemlerde göl çevresinde biyokaçakçılık girişimleriyle karşılaştıklarını belirtmektedir. Devlet, bu tür suçlarla mücadele etmek amacıyla ciddi yasal yaptırımlar uygulamaktadır. Endemik bitki ve hayvan türlerine izinsiz müdahalede bulunanlara karşı belirlenen idari para cezası oldukça yüksektir.
Koparana ve Avlayana Kesilen Rekor Ceza Miktarı
Eber Gölü ve çevresindeki nadir ve endemik bitki ve hayvan türlerine yönelik izinsiz müdahalenin yasal karşılığı, caydırıcılık amacıyla oldukça yüksek tutulmuştur. Endemik bir bitkiyi koparan veya endemik bir hayvanı avlayan/zarar veren kişilere, yasal düzenlemeler çerçevesinde çok ciddi idari para cezaları uygulanmaktadır. Prof. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş, özellikle Anadolu su kurbağası gibi türler için bu durumun altını çizmektedir. Erişmiş, biyokaçakçılıkla ilgili olarak, “Türk bilim insanları tarafından dünyaya tanıtılan bir tür. Anadolu su kurbağası, Afyonkarahisar'da Eber ve Karamık göllerinde yaşıyor. Ayrıca Beyşehir ve Eğirdir göllerinde de bulunuyor. Dünya üzerinde sadece bu göllerde yaşıyor. Bazı dönemlerde biyokaçakçılık olabiliyor. Bunun da cezası 557 bin 212 lira” şeklinde net bir uyarıda bulunmuştur. Bu ceza miktarı, bölgenin doğal zenginliklerinin korunması için devletin gösterdiği hassasiyeti ortaya koymaktadır.
