Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023 depremlerinin ardından açılan davalarda idare mahkemeleri, yıkılan binalardan müteahhitlerin yanı sıra belediyeleri de kusurlu buldu. Kararlara göre yüzde 70 kusur müteahhitlere, yüzde 12 ilçe belediyelerine, yüzde 8 ise büyükşehir belediyesine yüklendi.
411 kişinin yaşamını yitirdiği Adana’da şaşırtan sonuçlar
6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri merkezli meydana gelen yıkıcı depremler, 11 ili etkisi altına alırken Adana’da 11 bina yerle bir oldu. Bu binaların enkazında 411 kişi hayatını kaybetti. Felaketin ardından yakınlarını kaybeden aileler hem ceza mahkemelerine hem de idare mahkemelerine başvurarak sorumluların ortaya çıkarılmasını istedi.
Ceza mahkemelerinde süreç hâlâ devam ederken, idare mahkemelerinde hazırlanan kusur raporları dikkat çekici sonuçlar ortaya koydu. Rapora göre en büyük kusur yapı müteahhitlerine ve yapı denetim firmalarına ait. Ancak ilk kez, belediyelerin de sorumluluğu resmi olarak tespit edildi.
Kusur paylaşımı: Müteahhitler ilk sırada
Hazırlanan raporlara göre yıkılan binalarda yüzde 70 kusur müteahhitlere ve yapı denetim firmalarına yükleniyor. Bunun yanında ilçe belediyeleri yüzde 12, büyükşehir belediyesi ise yüzde 8 oranında kusurlu bulundu.
Avukat Nazan Akça, yaptığı açıklamada, “İdare mahkemelerine açılan davalarda kusur raporları geldi. Bu raporlara göre müteahhitler ve denetim firmaları birinci derecede sorumlu. Ancak belediyelere de denetleme görevlerini yerine getirmedikleri için kusur verildi” dedi.
Belediyeler denetim sorumluluğunu yerine getirmedi
Belediyelere verilen kusur oranının gerekçesi de raporlarda açıkça ifade edildi. İmar ruhsatı ve iskan ruhsatı süreçlerinde sorumluluğu bulunan belediyeler, binaların kontrolünü yapmakla yükümlü. Ancak bu görevlerin gerektiği gibi yerine getirilmemesi, belediyelere de ciddi sorumluluk yükledi.
Akça, “İmar ve ruhsat başvuruları belediyelere yapılır. Belediyeler, kendi imar müdürlüğü ve mühendisleri aracılığıyla bu yapıları denetlemek zorundadır. Denetim yapılmadığı için görev gereklerine aykırı davranılmış sayılıyor” ifadelerini kullandı.
Belediye yetkililerine kamu davaları açıldı
Bu tespitler sonrası belediye yetkilileri hakkında da hukuki süreç başlatıldı. Adana’da bazı belediye çalışanları hakkında “görevi ihmal” suçundan ağır ceza mahkemelerinde kamu davaları açıldı.
Öte yandan idare mahkemelerine açılan davaların amacı farklılık gösteriyor. Bu davalarda, idarenin yani belediyelerin kusurlu davranışı nedeniyle vatandaşların uğradığı maddi ve manevi zararların tazmin edilmesi hedefleniyor.
Deprem davaları yıllarca sürebilir
Uzmanlar, üniversitelerden beklenen teknik raporlar ve devam eden yargılamalar nedeniyle ceza davalarının uzun süreceğini belirtiyor. Ancak idare mahkemelerinin hazırladığı bu kusur raporları, büyük felakette yalnızca müteahhitlerin değil, belediyelerin de sorumluluğunun resmi olarak belirlendiğini ortaya koydu.
