Yeni EYT’ye göz kırpan bu modeller arasında malulen, engelli ve kısmi emeklilik gibi seçenekler dikkat çekiyor. Ayrıca engelli çocuğu olan annelere tanınan haklar da kadın çalışanlar için büyük bir avantaj oluşturuyor.
Malulen emeklilik: En az %60 iş gücü kaybı olanlara erken çıkış imkânı
SGK mevzuatına göre, %60 ve üzeri oranda iş gücü kaybı olan çalışanlar malulen emekliliğe hak kazanabiliyor. Bu haktan yararlanmak için yaş şartı aranmıyor. Gereken koşullar ise 10 yıllık sigortalılık süresi ve en az 1.800 prim günü olarak belirlenmiş durumda. Doğuştan engelli bireyler kadar sonradan kaza ya da hastalıkla iş gücünü kaybedenler de bu kapsama alınıyor. Emeklilik için, SGK’nın yetkilendirdiği hastanelerden alınan sağlık kurulu raporu büyük önem taşıyor.
Engelli emekliliği: Vergi indirimi belgesiyle yaşsız emeklilik mümkün
Engelli çalışanlar için erken emeklilikte en önemli unsur, vergi indirim belgesi. Bu belgeyi alan bireyler, engellilik oranlarına göre belirlenen prim ve yıl süresini tamamladıklarında yaş beklemeden emekli olabiliyor. Örneğin %40–59 arasında engellilik oranına sahip bir kişi, 18 yıl sigortalılık süresi ve 4.100 prim günü ile emeklilik hakkı elde edebiliyor. Başvurular önce Gelir İdaresi Başkanlığı’na yapılıyor, ardından SGK tarafından süreç yürütülüyor.
Ağır engelli çocuğu olan annelere özel emeklilik avantajı
SGK, ağır engelli çocuk sahibi annelere büyük bir hak tanıyor. Bu hakka göre annenin her 4 prim günü için 1 gün indiriliyor. Aynı zamanda bu indirilen gün sayısı, emeklilik yaşından da düşülüyor. Örnek vermek gerekirse, 6.000 prim günü olan bir annenin 1.500 günü hem primden hem de yaştan düşülüyor. Bu uygulama sayesinde anneler, yıllar öncesinden emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Kısmi emeklilik: Yaş şartıyla da olsa erken çıkış için pratik çözüm
Tam emeklilik şartlarını karşılayamayanlar için kısmi emeklilik seçeneği mevcut. Ancak bu yöntemde yaş şartı korunuyor. Kadınlar için 58, erkekler için 63 yaş sınırı söz konusu. Koşullar ise 4.500 prim günü ve 25 yıllık sigortalılık süresi. Bu model, özellikle uzun süre çalışmış ancak eksik primi olanlar için umut verici bir çıkış kapısı sunuyor.
Başvurular nasıl yapılır? Dijital sistem öneriliyor
Yaş şartı olmadan erken emeklilik hakkı elde edenler için başvurular iki şekilde yapılıyor. Birincisi, e-Devlet üzerinden “SGK Emeklilik Başvurusu” bölümünden online işlem yapılması. İkincisi ise doğrudan SGK il veya ilçe müdürlüklerine şahsen başvuru. Başvuruda sağlık kurulu raporu, engellilik derecesi belgesi veya vergi indirimi yazısı gibi evraklar gerekiyor. SGK uzmanları, daha hızlı işlem yapılabilmesi için dijital başvuru yönteminin tercih edilmesini tavsiye ediyor.
