2020 yılında İçişleri Bakanlığı tarafından başlatılan “Ehliyet Özellikli Kimlik Kartı” uygulaması, sürücülerin iki ayrı kart taşıma zorunluluğunu ortadan kaldırmayı amaçladı. Ancak, son dönemde sosyal medyada yoğun şekilde tartışılan bu uygulama, bazı sürücüler için ciddi maddi yaptırımlara yol açıyor. Yaklaşık 10 milyon kişinin kullandığı sistem, emniyet ekiplerinin yeterli bilgiye sahip olmaması nedeniyle sorun yaratıyor. Sürücüler, kimlik kartlarına tanımlı ehliyetlerine rağmen “ehliyetsiz araç kullanma” suçlamasıyla cezalandırılıyor. Bu durum, uygulamanın etkinliği ve farkındalığı üzerine tartışmaları körüklüyor.
Uygulamanın Amacı ve İşleyişi
İçişleri Bakanlığı’nın 2020’de hayata geçirdiği uygulama, yeni tip çipli kimlik kartlarına ehliyet bilgilerinin yüklenmesini sağlıyor. Sürücüler, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nden randevu alarak bu işlemi ücretsiz gerçekleştirebiliyor. Amaç, sürücülerin fiziksel ehliyet taşıma zorunluluğunu kaldırarak pratiklik sunmak. Uygulama, 1 Ocak 2016’dan itibaren yeni tip sürücü belgesi alanları kapsıyor. Türkiye’de 32 milyon 321 bin 21 ehliyet sahibinden 10 milyonu bu sistemi kullanıyor. Ancak, sistemin trafik kontrollerinde tanınmaması, sürücüler için sorun yaratıyor.
Trafik Kontrollerinde Ceza Krizi
Sosyal medyada paylaşılan bir videoda, bir motosiklet sürücüsü trafik çevirmesinde kimlik kartını göstererek “Ehliyetim kimliğime tanımlı” ifadesini kullanıyor. Ancak, emniyet ekipleri, fiziksel ehliyetin her durumda taşınması gerektiğini belirterek sürücüye 18 bin 678 TL’lik “ehliyetsiz araç kullanma” cezası uyguladı. Karayolları Trafik Kanunu’nun 36. maddesine göre, ehliyetsiz araç kullanmanın 2025 yılı cezası bu miktarda belirlenmiştir. Bazı emniyet görevlilerinin uygulamadan habersiz olduğu belirtiliyor. Sürücüler, bu durumun haksız olduğunu savunuyor. Sosyal medyada, cezalara itiraz edenlerin sayısı artıyor.
Sürücülerin Mağduriyeti ve Sosyal Medya Tepkileri
Sosyal medyada, özellikle X platformunda, sürücüler bu cezaların haksız olduğunu dile getiriyor. İçişleri Bakanlığı’nın uygulamayı teşvik etmesine rağmen, emniyet ekiplerinin yeterli bilgiye sahip olmaması eleştiriliyor. Bir X kullanıcısı, “Ceza kesen polis memurunun işgüzarlığı” diyerek şikayetçi olunmasını önerdi. Başka bir paylaşımda, sistemin yasal düzenlemelerle desteklenmediği ve 2918 sayılı Kanun’da değişiklik yapılması gerektiği vurgulandı. Yaklaşık 10 milyon sürücünün kullandığı sistem, farkındalık eksikliği nedeniyle tartışma konusu. Sürücüler, cezaların iptali için mahkemelere başvuruyor.
Çözüm Önerileri
Sürücüler, cezaların haksız olduğunu düşünüyorsa, 15 gün içinde itiraz dilekçesiyle trafik kuruluşlarına başvurabilir. Uygulamanın yaygınlaşması için emniyet ekiplerine eğitim verilmesi gerektiği belirtiliyor. Ehliyet bilgilerinin çip üzerinden kontrol edilebilmesi için teknik altyapı güçlendirilmeli. Sürücüler, fiziksel ehliyet taşımaya devam etmeli. İçişleri Bakanlığı, resmi açıklama bekleniyor. Mağduriyetlerin giderilmesi için yasal düzenleme öneriliyor.
