Temmuz 2025 itibariyle Türkiye'nin dış ticaretinde önemli gelişmeler yaşanıyor. İhracat ve ithalat birim değer endeksleri ile miktar endeksleri, geçmiş yıl verilerine göre belirgin artışlar gösterdi. Bu durum, ülkenin dış ticaretinin gelişen koşullara uyum sağladığını ve küresel ticaretin dinamizmini yansıttığını gösteriyor.
İhracat endekslerinde yükselme
Temmuz 2025’te ihracat birim değer endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4,7 oranında artış gösterdi. Bu artış, özellikle gıda, içecek ve tütün sektöründeki yüzde 10,5'lik bir artışla dikkat çekiyor. Diğer taraftan, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 0,9, yakıtlarda ise yüzde 6,1 oranında artış yaşandı. İmalat sanayi (gıda, içecek, tütün hariç) de yüzde 4,7 oranında artış gösterdi.
İhracat miktar endeksi de aynı dönemde yüzde 6,0 oranında artış kaydetti. İhracatın miktar endeksi, özellikle imalat sanayinde yapılan artışlarla birlikte gıda, içecek ve tütün dışında yüzde 9,6'lık bir artış sergiledi.
İthalat endekslerinde değişim
İthalat verilerine bakıldığında, birim değer endeksi yüzde 0,4 oranında artmışken, ithalat miktar endeksi ise yüzde 5,0 oranında yükseldi. İthalat birim değer endeksi, gıda, içecek ve tütün dışında yüzde 11,2 oranında bir artış gösterdi. Yine ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 5,6’lık bir artış yaşanırken, yakıtlarda yüzde 8,8'lik bir azalma gözlemlendi.
İthalat miktar endeksi, özellikle imalat sanayinde, gıda, içecek ve tütün hariç yüzde 7,6 oranında arttı. Bu artış, Türkiye'nin ithalatındaki çeşitlenmeyi ve güçlü sanayi üretim sürecini yansıtıyor.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endeksler
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriler de dikkate alındığında, ihracat miktar endeksi Temmuz 2025'te yüzde 4,6 oranında artarken, ithalat miktar endeksi yüzde 5,2 oranında azalmıştır. İhracatın mevsimsel etkilerden arındırılmış miktar endeksi, Haziran 2025'e göre yüzde 6,4 oranında artarak 157,5 seviyesine ulaşmıştır. Aynı dönemde ithalat miktar endeksi ise yüzde 5,2 azalarak 130,3'e gerilemiştir.
Dış ticaret hadde 2025 Temmuz’da 92,2 olarak gerçekleşti
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değerine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret hadde, Temmuz 2025’te 92,2 olarak gerçekleşti. Bu oran, 2024 Temmuz'da elde edilen 88,4’lük dış ticaret haddinden 3,8 puanlık bir artışı ifade etmektedir.
Dış ticaret endekslerinin sektörlere yansıması
Sektörel olarak incelendiğinde, özellikle gıda, içecek ve tütün sektörü ihracat birim değerinde yüzde 10,5’lik bir artış sağlarken, ithalat miktar endeksinde bu sektör yüzde 2,3 azalma göstermektedir. Diğer yandan, ham maddelerde (yakıt hariç) ithalat birim değeri yüzde 5,6 artış gösterirken, ihracat birim değeri yüzde 0,9 arttı.
İhracat ve ithalat verilerindeki bu artışlar, Türkiye’nin dış ticaretinde bir denge sağlamaya devam ettiğini ve dünya genelindeki ekonomik koşullara uyum sağladığını göstermektedir. İhracatın kalitesi ve miktarındaki artış, Türkiye'nin üretim gücünün ve küresel pazarlardaki rekabet gücünün arttığının bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir. İthalat ise özellikle sanayi üretimi için gerekli olan ham madde temini konusunda önemli bir rol oynamaktadır.
Dış ticaretin önemli göstergelerinden biri olan dış ticaret hadde, Temmuz 2025’te elde edilen 92,2’lik oran, Türkiye'nin dış ticaretinde daha güçlü bir pozisyon kazandığını ve küresel ticaretteki rolünün arttığını ortaya koyuyor. Bu gelişmeler, Türkiye’nin ekonomik büyümesine olumlu katkılar sağlamayı sürdürecek gibi görünüyor.
