Programların genişlemesiyle birlikte emeklilere yönelik desteklerin daha hızlı ulaştırılması hedefleniyor. Gelir, sağlık ve sosyal yaşam alanlarında atılan adımların etkisi farklı başlıklarda hissediliyor. Bakanlıkların ortak planlamasıyla özellikle kronik hastalar ve ileri yaş grubu için yeni modeller yaygınlaştırılıyor. Tüm bu süreç, sosyal devlet politikalarının daha görünür bir şekilde uygulanmasını sağlıyor.
Son dönemde emekli nüfusa yönelik projelerin çeşitlenmesi dikkat çekiyor. Devlet kurumlarının eşgüdüm halinde yürüttüğü programlar, hizmetlerin daha ulaşılabilir hale gelmesine katkı sağlıyor. Emekli aylıklarından sağlık taramalarına, evde bakımdan sosyal yardımlara kadar pek çok alanda geniş kapsamlı uygulamalar hayata geçiriliyor. Üç bakanlığın koordineli çalışmaları emekliler için bütüncül bir destek modelini ön plana çıkarıyor. Bu model, gelir güvencesi ve sosyal hayata katılımın birlikte ele alınmasını sağlıyor.
Emekli aylıkları nasıl güçlendiriliyor?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, emekli aylıklarının enflasyon oranları ve refah payı ile artırıldığını açıklıyor. Ramazan ve Kurban Bayramları için ödenen ikramiyelerin yıllık toplamının 6 bin liraya yükseltilmesi önemli bir adım olarak öne çıkıyor. Bunun yanında 2025 yılı için ilave artış seçeneklerinin gündemde tutulması planlama sürecinin devam ettiğini gösteriyor. Bankalarla yapılan protokoller çerçevesinde emekli promosyonlarının artırılması sağlanıyor. En düşük emekli aylığının düzenli olarak güncellenmesi gelir güvencesini destekliyor. Maaşlara ek ödeme uygulaması da bu iyileştirici adımlar arasında yer alıyor. Bankaya gidemeyen emeklilere “evde maaş” uygulamasıyla ödeme ulaştırılıyor. Alo 170 hattında emeklilere sunulan öncelikli hizmet, işlemlerin daha hızlı yapılmasını sağlıyor.
Evde bakım ve sağlık uygulamalarında neler değişti?
Sağlık Bakanlığı, koruyucu sağlık hizmetleriyle emekli ve yaşlı nüfusu destekleyen bir model yürütüyor. KETEM birimleri meme, kolon ve rahim ağzı kanserlerine yönelik ücretsiz taramalar gerçekleştiriyor. Aile hekimliği birimleri hipertansiyon, diyabet ve KOAH gibi kronik hastalıkların düzenli takibini sürdürüyor. 65 yaş üzeri bireylerin çok yönlü yaşlı değerlendirmeleri 20’nin üzerinde parametre üzerinden yürütülüyor. Evde Sağlık Hizmetleri ile yatak bağımlı ve ağır kronik hastalığı bulunan kişilere muayene, pansuman ve enjeksiyon gibi işlemler ev ortamında veriliyor. Numune alımı ve nakil koordinasyonu da bu hizmetler arasında bulunuyor. Rapor ve reçete yenilemeleri ihtiyaç halinde e-Rapor sistemi üzerinden yapılabiliyor.
Sosyal destekler hangi başlıklarda yoğunlaşıyor?
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, nakdi yardımlar ve bakım hizmetleriyle emeklilere ve yaşlılara yönelik destek sunuyor. 2002’de 24 lira olan yaşlı ve engelli aylıklarının 2025 döneminde yaşlılarda 5 bin 390 liraya, engelli aylıklarında engel oranına göre 4 bin 302 ila 6 bin 454 liraya yükselmesi önemli bir gelişme olarak belirtiliyor. 65 yaşını doldurmuş, sosyal güvencesi olmayan ve gelir kriterini karşılayan vatandaşlara yaşlı aylığı ödeniyor. En az yüzde 40 engellilik oranına sahip kişilere engelli aylığı, özel gereksinimli çocukların yakınlarına engelli yakını aylığı veriliyor. Huzurevleri, yaşlı bakım merkezleri ve rehabilitasyon birimlerinden oluşan çok katmanlı bakım modeli işletiliyor. Resmi ve özel kuruluşlar aracılığıyla yaklaşık 30 bin yaşlıya kurum bakımı sağlanıyor. Evde Bakım Yardımı kapsamında ağır engelli yakınlarına 2025’in ikinci yarısı itibarıyla aylık 11 bin 702 lira ödeme yapılıyor. Bu program kapsamında bugüne kadar 228 milyar lirayı aşan kaynak kullanılmış durumda.
Yaşlılara yönelik yeni katılım projeleri neleri içeriyor?
YADES kapsamında 2016-2025 yılları arasında 54 belediyede 91 proje hayata geçirildi. Bu projelerle 160 binden fazla yaşlıya psiko-sosyal destek, evde bakım ve kültürel faaliyet hizmeti sunuldu. Ulusal Vefa Programı ile temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan kişilere hane ziyaretleriyle destek sağlanıyor. Engelli öğrencilerin ücretsiz taşınması ve dar gelirli yaşlılara yönelik gıda, yakacak, elektrik ve doğal gaz yardımları devam ediyor. “Dijital Bahar” projesiyle huzurevlerinde kalan yaşlıların tablet ve akıllı telefon kullanımı destekleniyor. Ayrıca “Nesiller Sevgiyle Buluşuyor: Torunum Olur Musun?” gibi çalışmalarla kuşaklararası dayanışma teşvik ediliyor.
Yetkililer, üç bakanlığın eşgüdüm halinde yürüttüğü çalışmaların, emeklilerin gelir düzeyini korumayı ve sosyal hayata katılımı güçlendirmeyi amaçladığını vurguluyor. Çalışmaların, Türkiye’nin sosyal devlet politikalarını sürdürme kararlılığını gösterdiği belirtiliyor.
