Türkiye Gazetesi’nin haberine göre, uzun vadeli konut finansmanı için “Kamu Konut Finansmanı Kurumu” öneriliyor. Uzmanlar, bankalara ve vatandaşlara vergi indirimleri ve faiz desteği sağlayacak mekanizmalardan söz ediyor. Söz konusu yapı, özel bankaların dışında devlet destekli bir platform olarak konut kredisi akışını yönetmeyi hedefliyor. Peşinat yükünü hafifleten yeni modeller de anketlerde öne çıkıyor.
Uzun Vade Avantajı
Mevcut 10–15 yıla kadar uzayan kredi vadeleri yetmeyince “vade sınırını kaldırıyoruz” deniyor. 30 yılı aşan kredilerde dahi aylık taksitlerin kira düzeyine inebileceği hesaplanıyor. 40 yıl için 480, 50 yıl için 600 aya kadar geri ödeme öngörülüyor. Vadeyi uzatmak, aylık ödemelerin düşmesini sağlarken toplam faiz maliyetini yükseltebiliyor. Devletin üstleneceği faiz desteği, vatandaşı yüksek maliyetten korumayı amaçlıyor.
Kamu Konut Finansmanı Kurumu
Uzmanların önerdiği yeni kurum, özel bankalardan bağımsız bir yapı olarak uzun vadeli kredileri düzenleyecek. Bu kurum, borçlanma maliyetini düşürmek için kamu garantili tahvil ihracı yapabilir. Kaynaklarını Hazine garantisiyle çeşitlendirerek sabit düşük faiz sunmayı planlıyor. Kurumun kuruluşuyla birlikte, konut üreticilerine ve alıcılara yönelik yeni kredi paketleri devreye alınacak. Uzun vadeli kaynağın sürdürülebilirliği, ihraç şartlarına ve piyasa talebine bağlı olarak şekillenecek.
“Kira Öder Gibi Sahip Ol” Modeli
Buna alternatif olarak “kira öder gibi ev sahibi olma” projeleri de tartışılıyor. Devlet, proje ortağı olarak maliyetin bir kısmını üstlenip vatandaşı uzun vadeli kira ödeme planına dahil edebilir. 30–40 yıllık kira benzeri ödemeler sonrası tapu devri yapılması öngörülüyor. Böylece yüksek peşinat yükü ortadan kalkarken geniş kitlelerin konut sahibi olması hedefleniyor. Bu model, finansal kiralama ve long‑term leasing ara formlarıyla benzeşiyor.
Uygulanabilirlik Şartları
Uzun vadeli kredi modellerinin hayata geçmesi için “öngörülebilir enflasyon, istikrarlı büyüme ve düşük nominal faiz” şart olarak belirtiliyor. Aksi halde aylık taksitlerin reel değeri enflasyon karşısında eriyecek. Ekonomistler, enflasyonun iki haneli seviyelerde kalma beklentisinin sürdürülebilir olduğunu ancak riskleri yüksek gördüğünü ifade ediyor. Makro ihtiyati politikalarla konut fiyatının balon riskine karşı önlem alınması gerekiyor. Yasal düzenlemeler ve kurumun şeffaf yönetimi, projeye güven tesis edecek.
