584 sayılı KHK ile Düzce’nin il yapılmasından bu yana 26 yıldır bekleyen adaylar arasına katılan bu beş ilçe, taleplerin 100 ile çıkarılması yönündeki tartışmalarda en güçlü savunuculardan sayılıyor.
NÜFUS VE DEMOGRAFİK GÜÇ
Alanya (Antalya) 359.891, Fethiye (Muğla) 177.569, Edremit (Balıkesir) 171.700, Bandırma (Balıkesir) 166.836 ve Nazilli (Aydın) 162.000 nüfuslarıyla birçok mevcut ilden daha kalabalık. İl olma şartlarında nüfus büyüklüğü kritik bir etken; bu beş ilçe, 150–200 bin bandını aşarak birinci eşiği geçmiş durumda. Yoğun turizm ve sanayi faaliyetleri de bu ilçelerin demografik cazibesini destekliyor.
EKONOMİK POTANSİYEL VE SANAYİ
Alanya turizm gelirlerinde yıllık 2 milyar doları aşan bir hacim yaratırken, Bandırma liman ve serbest bölge ticaretiyle bölgesel lojistik merkezi konumunda. Edremit’in zeytin, ayçiçeği ve sanayi altyapısı, Fethiye’nin yat turizmi ve liman işletmeciliği, Nazilli’nin tekstil, patates ve zeytinyağı üretimi ekonomik canlılık salutasyonlarına örnek. Bu ekonomik göstergeler, ilçe bazındaki GSYH’nin birçok ilden yüksek olabileceğini işaret ediyor.
ULAŞIM VE ALTYAPI ÖLÇÜTLERİ
Karayolu, deniz yolu ve kısmen havayolu bağlantıları, beş ilçeyi de güçlü kılıyor. Alanya Gazipaşa Havalimanı, Fethiye Ölüdeniz Limanı, Bandırma Feribot İskelesi, Edremit Körfez yolu ve Nazilli E-87 otoyolu bağlantıları, ulaşım altyapısını tamamlayan unsurlar. İl olma kriterlerinde “merkeze uzaklık” koşulunu da bu beş ilçe aşmış durumda: il merkezlerine erişim süresi ortalama 2 saatin altında.
SOSYO-KÜLTÜREL ve YÖNETİMSEL BOYUT
Her beş ilçede de üniversite kampüsleri, hastane ve adliye binaları gibi kamu yatırımları artarken; belediyelerin hizmet kapasitesi ve yerel kamu personeli istihdamı, idari dönüşüme hazır olduklarını gösteriyor. Nüfusun yüksek olması, il düzeyinde milletvekili ve bürokratik kadro taleplerini de beraberinde getiriyor. İlçe belediyeleri, bölgesel kalkınma ajanslarıyla iş birliğini güçlendirerek “il statüsü”ne geçişe hazırlanan stratejik planlarını tamamladı.
SİYASİ İRADE VE MECLİS GÜNDEMİ
100 il hedefine daha önce MHP lideri Devlet Bahçeli’nin yaptığı çağrı, siyasi destek arayışını hızlandırdı. Bu beş ilçenin il yapılması için TBMM’de parti grupları arasında hazırlıklar sürerken, yerel ve bölgesel milletvekilleri de teklifler hazırlıyor. İlin artırılması sürecinde Meclis komisyonlarında öncelik kazanabilecek adaylar arasında yer alıyorlar.
TARİHİ EŞİK VE YASAL SÜREÇ
584 sayılı KHK örneğinde olduğu gibi, il statüsü kazanmak için Resmi Gazete’de yayımlanacak Cumhurbaşkanlığı kararı gerekiyor. İlçe nüfusu, ekonomik göstergeler, ulaşım altyapısı ve kamu yatırımları yükselişte olan Alanya, Bandırma, Edremit, Fethiye ve Nazilli, bu karara en yakın isimler olarak sınavı geçti. Sürecin hızlandırılması için ilgili bakanlıklar da raporlarını tamamlayıp komisyonda sunmaya hazırlanıyor.
