Kayseri’de faaliyet gösteren Metro Market'in tütün ürünleri satışında kredi kartı ile yapılan alışverişlerde %3 komisyon uygulaması, küçük esnafı ve tüketicileri harekete geçirdi. Esnaflar, Ticaret Bakanlığı ile birlikte TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken’e seslendi.
Esnaftan sert tepki
Kayseri’nin en büyük zincir mağazalarından biri olan Metro Market, tütün ürünleri satışlarında kredi ve banka kartı ile yapılan alışverişlerde %3 oranında komisyon uygulanacağını duyurdu. Özellikle British American Tobacco (BAT) grubuna ait sigaralarda geçerli olan bu uygulama, hem tüketiciler hem de küçük esnaf cephesinden tepkiyle karşılandı.
Konuya ilişkin olarak Ticaret Bakanlığı'nın kısa süre önce yayınladığı uyarı yazısında, “Tütün ve tütün mamulleri kartla satılırken hiçbir şekilde komisyon alınamaz” hükmü yer almıştı. Ancak Metro Market'in bu genelgeye rağmen komisyon uygulaması yapacağını belirtmesi üzerine sosyal medyada Kayserili küçük esnaf tepki gösterdi.
Esnaftan sosyal medyada tepki yağdı
Facebook’ta “Bakkal & Market ve Tekelciler Grubu” adı altında örgütlenen çok sayıda küçük esnaf, bu duruma karşı sert mesajlar yayınladı. Paylaşımlarda, “Ticaret Bakanlığı sadece mahalle bakkalına mı çalışıyor? Bu büyük market zincirlerine neden göz yumuluyor?” gibi ifadeler dikkat çekti.
Bazı grup üyeleri, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in sosyal medya hesaplarını etiketleyerek, “Bunlara da bir ceza işlemi uygulayacak mısınız, yoksa yine sadece küçük esnafa mı gücünüz yetiyor?” sorusunu yöneltti.
TESK Başkanı Palandöken’e çağrı
Tepkiler, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken’e de yöneldi. Esnaflar, “Sayın Başkan, biz küçük esnaf olarak yasalara uymaya çalışırken zincir marketler aynı kuralları çiğniyor. Bu konuda kamuoyu önünde bir açıklama yapmanızı ve gerekeni söylemenizi bekliyoruz” ifadeleriyle Palandöken’e çağrıda bulundu.
Geçmiş açıklamalarında kart komisyonu yasağına dikkat çeken Bendevi Palandöken, “Esnafımız komisyonsuz sigara satarken firmaların esnaftan komisyon alması çifte standarttır. Eğer firmalar kredi kartı komisyonlarını üstlenmezse, esnafımız sigara satmaktan tamamen vazgeçme noktasına gelebilir” sözleriyle daha önce benzer bir duruma işaret etmişti. Ayrıca, “Kaldı ki esnafın sigaradan kâr marjı zaten yüzde 4,5 ile sınırlıyken, kredi kartı komisyon oranının da yüzde 4,5 olması kazançla komisyonun aynı olduğu anlamına geliyor. Esnafımız sigara satışından komisyon alırsa cezaya tabi tutuluyor, ancak firmalar için böyle bir uygulama yok” diyerek çifte standardı eleştirmişti.
Tüketiciler de rahatsız
Sosyal medyada vatandaşlardan da tepki geldi. Bir kullanıcı, “Bakkalda sigara aldığımda kartla 90 TL ödüyorum, Metro’da neden 93 TL ödeyeyim? Bu serbest rekabet değil, açık ayrımcılık” ifadelerini kullandı.
Yasal durum ne diyor?
5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun 17. maddesine göre, kartla yapılan alışverişlerde tüketiciden hiçbir ek ücret, komisyon veya hizmet bedeli talep edilemez. Ticaret Bakanlığı bu yasağı tütün ürünleri için özellikle hatırlatmıştı.
Bu kurala aykırı hareket eden işletmelere 200 bin TL’ye kadar idari para cezası uygulanabiliyor. Ayrıca, bankalar söz konusu iş yerlerinin üye iş yeri sözleşmesini feshedebilir.
Sonuç olarak, Kayseri’de küçük esnaf yasaya uygun şekilde komisyon almadan satış yaparken, büyük zincir marketlerin aynı kurallara uymaması ciddi bir tepki dalgası oluşturdu. Esnafın talebi açık: “Eşitlik ve adalet istiyoruz.”
