Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) tarafından açıklanan Kasım ayı fiyat raporu çarpıcı veriler ortaya koydu. Marketteki 42 ürünün 24'ünde fiyat düşüşü yaşanırken, üretici ve market arasındaki fiyat farkı rekor kırdı! Mandalina, %392,86'lık farkla tarladan sofraya en pahalıya gelen ürün oldu. İşte gıda fiyatlarındaki son durum, pırasa ve portakalda yaşanan büyük değişimler ve üretici maliyetlerindeki korkutan artışlar...
Tüketi̇ci̇ şaştı kaldı: Fiyat farkı %392,86'ya fırladı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) tarafından 20 yıldır yürütülen aylık fiyat çalışması, üretici ve market arasındaki fiyat makasının Kasım ayında inanılmaz boyutlara ulaştığını gösterdi.
Kasım ayı üretici market fiyatları verilerine göre, fiyat farkı en fazla yüzde 392,86 ile mandalinada görüldü. Bu, mandalinanın üreticideki fiyatının 4,9 kat fazlasına markette satıldığı anlamına geliyor.
Ürün,Üreticiden Markete Fiyat Farkı ,Kat Farkı:
Maydanoz %191,39 2,9 kat
Mandalina, %392,86 4,9 kat
Portakal, %206,87 3,1 kat
Havuç, %189,17 2,9 kat
Ispanak %203,80 3 kat
Örneğin, üreticide 6 lira 20 kuruş olan mandalina 30 lira 56 kuruşa, 16 lira 80 kuruş olan portakal ise markette 51 lira 55 kuruşa satıldı. TZOB, bu makasın nedenlerinin doğru değerlendirilmesi ve spekülatif fiyat oluşumlarının engellenmesi gerektiğini vurguladı.
Marketlerde düşüş yaşandı: 24 üründe indi̇rim
Kasım ayında market fiyatları cephesinde ise tüketicinin yüzünü güldüren bir gelişme yaşandı. Takip edilen 42 ürünün 24'ünde fiyat düşüşü gözlemlendi. Markette fiyatı en fazla azalan ürün yüzde 55 ile marul oldu. Maruldaki düşüşü portakal (%46,6) ve kuru soğan (%43,3) izledi.
Ancak düşüşe rağmen bazı ürünlerdeki fiyat artışı dikkat çekti. Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 149,5 ile pırasa olurken, pırasayı ıspanak (%118,3) ve fındık (%71,7) takip etti.
Üretici̇yi vuran girdi̇ mali̇yetleri artıyor
Üretici fiyatları ise market fiyatlarından farklı bir tablo çizdi: 34 ürünün 18'inde fiyat düşüşü yaşandı. Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 43,1 ile portakalda, yüzde 38 ile mandalinada görüldü. Buna karşılık patates üreticide %34,9 ile en çok fiyat artışı yaşayan ürün oldu.
Üretici fiyat değişiminin temel nedenleri arasında, Adana'daki işçi grevleri nedeniyle mandalina hasadının aksaması ve Rusya'nın ihracatta Türkiye yerine alternatif ülkelere yönelmesiyle iç piyasada ürün fazlası oluşması gösterildi.
Diğer yandan, üreticinin girdi maliyetleri korkutucu seviyelere ulaştı:
Mazot Fiyatları: Yıllık bazda %29,9 artış gösterdi.
Yem Fiyatları: Son bir yılda Besi yemi %29,8, Süt yemi %28 oranında zamlandı.
Gübre Fiyatları: Geçen yıla göre Üre gübresi %65,5, Amonyum Nitrat %45,5 oranında arttı.
Bu yüksek girdi maliyetleri, üretici market fiyat makasının varlığını inkar edilemez bir gerçek olarak koruyor.
