Son günlerde İsrail ve Hamas arasında yaşanan yoğun çatışmalara ait bilgi ve görseller sosyal medyada hızla yayılıyor. Savaş durumlarında algı yürütmek isteyen taraflar, kurgulanmış veya doğru olmayan bilgilerin yayılmasına da neden olabiliyor. Doğruluğu kesin olmayan bilgiler, sosyal medya kullanıcıları tarafından paylaşılarak bilgi kirliliğine de sebep olabiliyor. Özellikle sosyal medya mecralarında yaşanan bilgi kirliliği ile ilgili açıklamalarda bulunan Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Yeni Medya ve İletişim Bölümü Başkanı Sefer Darıcı, sosyal medya kullanıcılarına yönelik önemli uyarılarda bulundu. Çatışmaların dezenformatik bilgileri içerisinde barındırdığını ifade eden Doç. Dr. Darıcı, “Bunu özellikle savaşın propagandası anlamında düşünürsek gerek gazetecileri, gerek televizyoncuları gerekse bölgeden haber almak isteyen kişileri yanlış yönlendirebiliyor. Savaş gibi durumlar da algı yönetimini amaçlayan yanlış bilgilerin yoğun bir şekilde kullanıldığı ortamlardır. Bu tarzdaki ortamlarda insanlar çeşitli duygusal durumları da ön plana çıkararak izlemiş oldukları herhangi bir içeriğe aşırı tepki veriyor olabilirler. Böylesi durumlarda özellikle bölgeden gelen içeriklerin neler olduğu çok dikkatli bir şekilde incelenmeli, kontrol edilmeli ve kaynağın kim olduğu mutlaka kontrol edilmeli” dedi.
“İçeriğin doğruluğu mutlaka kontrol edilmeli”
Savaş bölgelerinde gazetecilere önemli işlerin düştüğünü ifade eden Darıcı, “Savaş dönemlerine gazetecilik açısından bakıldığı zaman bilginin defalarca kez kontrol edilmesi gerekir. Sorumlu gazetecilik örneğini de göstererek ilgili içeriklerin dikkatle kontrol edilmesi gereken süreci de içerir. Böylesi durumlarda gazetecilik içgüdüsüyle kitleye ulaştırmak gayesiyle paylaşılan içerikler kamuoyunu da yanlış yönlendirecektir. Stratejik bir yönlendirmenin olduğu bu tarzdaki durumlarda basın mensuplarına da ciddi görevler düşüyor. Bu süreci takip eden kişilerce de içeriğin doğruluğu mutlaka ve mutlaka kontrol edilmeli. Yanlış yönlendirmenin olabileceği noktaların en başında gazeteciler ve televizyoncular geliyor” ifadelerine yer verdi.
“Kurgulanmış videolar yayılabilir”
Son günlerde kurgulanmış videoların hızla yayıldığının altını çizen Darıcı, şunları söyledi:
“Kendilerine farklı kaynaklardan ulaşan bilgiler manipüle edilmiş bilgiler ve oynanmış içerikler veya tamamen kurgulanmış bir video içeriği söz konusu olabilir. Daha öncelerinde savaş ortamlarında medya ile paylaşılan içeriklerin aslında gerçeği yansıtmadığı, tamamen kurgu olduğu daha sonrasında anlaşılmıştır. Bu çatışma ortamında da gelecek olan bilgilere ilişkin bunu mutlaka iyi incelemek gerekiyor. Görmüş olduğumuz herhangi bir içeriğin kesin olarak doğru olduğunu bilemediğimiz noktalarda bunu paylaşıyor olmak, bu bilginin yayılmasına sebep olabilir. Dezenformatik bilgi insanların algılama süreçlerini etkileyerek, olaylara bakış açılarını farklılaştırabiliyor.”
