Gayrimenkul piyasasında sessiz ama etkili bir değişim yaşanıyor. Belediyeler tarafından güncellenen emlak rayiç bedelleri, konut sahibi olan ya da yeni ev almak isteyen vatandaşlar için yeni maliyetleri beraberinde getirdi. Bu değerler, hem tapu harcı hem de yıllık emlak vergisinin hesaplanmasında doğrudan esas alındığı için, oranlardaki artış ciddi sonuçlar doğurabiliyor. İstanbul’da bazı bölgelerde metrekare başına belirlenen değer 10 kata kadar çıktı. Bu artışın etkisi ise yalnızca tapu dairesinde değil, belediye ödemelerinde de kendini gösterecek.
Tapu harcındaki fark artık on binlerle ölçülüyor
Gayrimenkul alım-satım işlemlerinde ödenen tapu harcı, alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı yüzde 2 oranında alınmak üzere toplamda yüzde 4. Ancak rayiç bedel 500 bin liradan 5 milyon liraya çıkarsa, toplam harç tutarı 200 bin liraya kadar ulaşabiliyor. İşlem öncesi hesap yapılmadığında vatandaş bu artışla doğrudan karşı karşıya kalıyor.
Vergiler de yükselecek, yıllık maliyet artacak
Emlak vergisi, belediyelerin her yıl belirlediği rayiç değerler üzerinden hesaplanıyor. Dolayısıyla rayiçlerdeki 5 ila 10 katlık artış, konut sahiplerinin ödeyeceği yıllık vergi tutarını da aynı oranda artıracak. Bu nedenle özellikle büyükşehirlerde yaşayan ev sahiplerinin bütçesini yeniden gözden geçirmesi gerekebilir.
Alım-satımda yavaşlama beklentisi
Uzmanlara göre, işlem maliyetlerinin bu kadar yükselmesi piyasada durgunluk yaratabilir. Satış kararları ertelenebilir, yatırım amaçlı alımlar zayıflayabilir. Harç ve vergi yükünün çok yüksek olması, nakit planlaması olmayanları zorlayacak gibi görünüyor.
Rayiç bedel neden önemli, nasıl öğrenilir?
Rayiç bedel, bir taşınmazın belediyeye göre belirlenmiş ortalama piyasa değeridir. Bu değer, resmi işlemlerin temelidir ve eksik beyan edilmesi cezai sonuçlar doğurabilir. Güncel rayiç bedel bilgileri bağlı bulunulan belediyelerden öğrenilebilir.
