Tarım ve Orman Bakanlığı, 2024 yılı “Tarımsal Amaçlı Örgütler” verilerini içeren istatistik bültenini yayımladı. Tarımsal amaçlı kooperatifler, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na göre; tarımsal kalkınma kooperatifleri, sulama kooperatifleri, su ürünleri kooperatifleri ve pancar ekicileri kooperatifleri ile bu kooperatiflerin üst kuruluşları olan bölge ve merkez birliklerinin kuruluş işlemleri yürütülmektedir.
Tarım ve Orman Bakanlığının yayınladığı “Tarımsal Amaçlı Örgütler” istatistik bülteninde şu bilgiler yer alıyor; ‘Bakanlığımız tarafından kuruluşu gerçekleştirilen Tarımsal Kalkınma, Sulama, Su Ürünleri ve Pancar Ekicileri Kooperatifleri olmak üzere 9.442 birim kooperatifi bulunmaktadır. Bu kooperatiflerin ortak sayısı 2.210.710’dur.’
Bakanlığımız tarafından konu bazında kuruluşuna izin verilen kooperatifler, 2024:
Tür |
Sayısı |
Ortak sayısı |
Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri |
6.364 |
652.337 |
Sulama Kooperatifleri |
2.446 |
321.196 |
Su Ürünleri Kooperatifleri |
601 |
31.895 |
Pancar Ekicileri Kooperatifleri |
31 |
1.205.282 |
Toplam |
9.442 |
2.210.710 |
Hayvancılık, tarım, ormancılık, çay, sulama ve su ürünleri konularında belirlenen bölgelerde faaliyet gösteren 111 adet kooperatif bölge birliği ve 1 adet Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği (PANKOBİRLİK) olmak üzere toplam 112 adet kooperatif bölge birliği bulunmaktadır. Söz konusu kooperatif birliklerine kayıtlı ortak kooperatif sayısı ise 5.236’dır. 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu’na göre kurulup faaliyette bulunan 1.623 birim tarım kredi kooperatifi mevcut olup bu kooperatiflerin 851.621 adet ortağı bulunmaktadır.
Tarımsal Üretici Birlikleri: 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu kapsamında asgari ilçe düzeyinde kurulu bulunan; Bitkisel Ürün, Hayvansal Ürün, Su Ürünleri ve Organik Ürünler ürün grubunda toplam 789 adet birlik bulunmakta olup bu birliklerin 249.517 üyesi bulunmaktadır. Ürün ve ürün grubu bazında kuruluşu gerçekleştirilen tarımsal üretici birliklerinin dikey örgütlenmesine ilişkin süt, kırmızı et, kanatlı hayvan eti, yumurta, bal, meyve, tarla bitkileri, su ürünleri yetiştiriciliği ve deniz ürünleri avcılığı konularında 9 adet Üretici Merkez Birliği bulunmaktadır. Bu üretici merkez birliklerine üye üretici birliği sayısı toplam 533, bu birliklerdeki üye sayısı toplamı ise 206.733’dür.
Tarımsal Üretici Birlikleri, 2024
Türü |
Sayısı (Adet) |
Üye sayısı |
Bitkisel Ürün |
203 |
223.946 |
Hayvansal Ürün |
529 |
21.310 |
Su Ürünleri |
34 |
1.259 |
Organik ürünler |
23 |
3.002 |
Toplam |
789 |
249.517 |
Islah amaçlı hayvan yetiştirici birlikleri: 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında; aynı türden hayvana sahip 7 yetiştiricinin bir araya gelmesiyle İl düzeyinde kurulmaktadır. Şu ana kadar 5 türde birlik kurulmuş olup 276 adet ıslah amaçlı hayvan yetiştirici il birliği mevcuttur. Bu birliklere üye sayısı ise 572.380’dir.
4 ıslah birliği dikey örgütlenmesini tamamlayarak merkez birliğini kurmuşlardır.
Islah Amaçlı Yetiştirici Birlikleri, 2024
Türü |
Sayısı (Adet) |
Üye sayısı |
Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği |
81 |
241.782 |
Damızlık Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği |
80 |
248.943 |
Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği |
29 |
8.735 |
Tavuk Yetiştiricileri Birliği |
6 |
759 |
Arı Yetiştiricileri Birliği |
80 |
72.161 |
Toplam |
276 |
572.380 |
1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu’na göre kurulup faaliyette bulunan 1.623 birim tarım kredi kooperatifi mevcut olup bu kooperatiflerin 851.621 adet ortağı bulunmaktadır.
Belirlenen bölgelerde ise 18 adet tarım kredi kooperatifleri bölge birliği bulunmaktadır. 1163 sayılı Kanuna göre konu bazında kurulan kooperatif birliklerinin bir araya gelmesiyle 7 adet, 1581 sayılı Kanuna göre kurulan tarım kredi kooperatif bölge birliklerince de 1 adet olmak üzere, ulusal düzeyde 8 adet Kooperatif Merkez Birliği bulunmaktadır.
Tarım Kredi Kooperatifleri, 2024
Tabi Olduğu Kanun |
Türü |
Sayısı |
Ortak sayısı |
1581 S.K. |
Tarım Kredi |
1.623 |
851.621 |
Ayrıca çiftçilerimizin meslek örgütü olan ve 6964 sayılı Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanununa göre kurulmuş bulunan 760 Ziraat Odası ve bunların tamamının üye olduğu Ziraat Odaları Birliği bulunmakta olup bu odalara üye çiftçi sayısı 5.225.151’dir.
Tabi Olduğu Kanun |
Türü |
Sayısı |
Ortak sayısı |
6964 S.K. |
Türkiye Ziraat Odaları Birliği |
760 |
5.225.151 |
Ziraat Odaları, 2024