1. Aracın Geçmişi ve Tramer Kaydı
Uzmanlara göre araç alırken ilk adım, aracın hasar ve tramer kayıtlarının sorgulanması. Araç geçmişinde kaza, pert kaydı veya ağır hasar olup olmadığının mutlaka kontrol edilmesi gerektiği belirtiliyor. e-Devlet veya sigorta bilgi merkezleri üzerinden yapılan sorgulamalarda, aracın geçirdiği kazalar, değişen parçalar ve onarım geçmişi detaylı olarak görülebiliyor.
2. Motor ve Mekanik Durum
Aracın kalbi sayılan motorun durumu, satın alma kararında belirleyici unsur. Motorun kompresyon değeri, yağ kaçakları, turbo sistemi ve soğutma mekanizması gibi bölümler mutlaka ekspertiz raporuyla kontrol edilmeli. Uzmanlar, sadece gözle yapılan incelemelerin yeterli olmayacağını ve yetkili ekspertiz merkezinde detaylı test yapılması gerektiğini vurguluyor.
3. Şasi, Kaporta ve Boya Durumu
Otomobilin dış görünümü, çoğu zaman en çok aldatıcı olan kısımlardan biri. Kaporta üzerindeki renk farklılıkları, macun izleri veya lokal boyalar gizli kazaların habercisi olabiliyor. Şasi ve direklerde yapılan oynamalar, aracın ağır hasar geçirdiğini gösterebilir. Bu nedenle boya ve değişen parça kontrolü, alım öncesi en kritik aşamalardan biri olarak öne çıkıyor.
4. Elektronik Sistemler ve Donanımlar
Yeni nesil araçlarda elektronik sistemlerin düzgün çalışıp çalışmadığı da büyük önem taşıyor. Klimadan multimedya ekranına, cam otomatiğinden park sensörlerine kadar tüm donanımların kontrol edilmesi gerekiyor. Özellikle hava yastıkları ve ABS sisteminin devreye girip girmediği test edilmeden aracı teslim almak riskli olabilir.
5. Kilometre ve İç Mekan Uyumu
Son olarak, kilometre manipülasyonu (kilometre düşürme) halen en yaygın dolandırıcılık yöntemlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Uzmanlar, dijital kilometre ekranına güvenilmemesi gerektiğini, servis kayıtları ve muayene belgelerinin mutlaka incelenmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca aracın iç mekan yıpranma düzeyi ile kilometre bilgisi arasında tutarsızlık olup olmadığı da gözden geçirilmeli.
Türkiye’de son yıllarda ikinci el otomobil piyasasında yaşanan hareketlilik, tüketicileri daha bilinçli olmaya zorluyor. Oto ekspertiz firmaları, araç alacak vatandaşlara “fiyat değil, güven odaklı karar verin” çağrısında bulunuyor.
Uzmanlara göre, sadece fiyat avantajına bakarak yapılan araç alımları, uzun vadede çok daha yüksek masraflara yol açabiliyor. Araç satın almadan önce ekspertiz raporu almak, satış sonrası sürpriz masrafların önüne geçmenin en etkili yolu olarak gösteriliyor.
Ayrıca noter satışından önce aracın üzerinde rehin, haciz veya vergi borcu olup olmadığı da e-Devlet üzerinden sorgulanabiliyor. Bu kontroller yapılmadığı takdirde, araç alıcısı ciddi hukuki ve maddi sorunlarla karşılaşabiliyor.
